Statements zijn felle stellingnames.
Statements zijn koele verklaringen.
Statements zijn ferme gebaren, die ten koste kunnen gaan van een hele groep. Statements is ook de titel van het nummer waarmee Loreen in 2017 deelnam aan Melodifestivalen, de Zweedse voorronde voor het Songfestival.

Personages
Na haar glorieuze overwinning in 2012 met Euphoria  probeerde ze het nog een keer. Met een statement, of eigenlijk: een anti-statement. Tijdens haar performance komen verschillende personages voorbij: jongere en oudere versies van haarzelf, maar ook vrouwen uit de geschiedenis en de mythologie. En al die vrouwen hebben één ding gemeen: allemaal keren zij zich tegen statements… en maken zodoende een statement.

Kind
Het optreden begint met een schreeuw, gevolgd door een melancholische gitaarintro. We zien een meisje met lang zwart haar – een jonge versie van Loreen – dansen. Ze is zwierig, ze is vrolijk en ze heeft een aureool boven haar hoofd. Maar de kleuren zijn grijs, de omgeving is grimmig en schaduwrijk.

Loreen
Loreen begint onheilspellend te zingen:
Karma karma, come and dance with me.
Ze doet dus een beroep op haar karma, een begrip uit het hindoeïsme en het boeddhisme: alles wat je doet, denkt en zegt heeft gevolgen voor je leven, het komt weer bij jezelf terug.
Even later zweert ze, boven het hoofd van het dansende meisje:
Imagine the beginning of the end
and we don’t need to ever talk again.
Dat zijn behoorlijk raadselachtige zinnen. Wat bedoelt Loreen met dat ‘beginning of the end?’
Het meisje houdt op met dansen, slaat haar blik neer en zakt naar de grond.

Lucia
Loreen stapt naar voren. Ze heeft het kind voorgoed achter zich gelaten. Ze maakt een biddend gebaar.
Dat is hetzelfde biddende gebaar dat Lucia van Syracuse rond 300 na Christus maakte toen ze voor het Christendom koos; een gewaagde keuze, want het was de tijd van de christenvervolgingen. Ze moest voor de Romeinse keizer verschijnen en hem trouw zweren. Dat deed ze niet, dus ze werd vervolgd. Eerst werd ze veroordeeld tot een werkstraf in de prostitutie, maar ze was (letterlijk!) niet in beweging te krijgen; daarna werd ze op de brandstapel gezet, maar haar gezicht verried geen pijn. Ze brandde glorieus. Zonder zich te verzetten bleef ze bij haar geloof.
Net zoals Loreen dat nu doet.

Beschermheilige
De verwijzing naar de heilige Lucia heeft nog een extra lading. Santa Lucia wordt in Zweden vereerd. In december 2016 was er oproer in Zweden nadat een zwart jongetje op een advertentie stond, verkleed als Santa Lucia. Traditioneel zijn het alleen witte Scandinavische meisjes die haar gewaad aan mogen trekken in de jaarlijkse parade. Wat volgde: veel woedende twitterberichten (ofwel statements!) over en weer, boven het hoofd van het jongetje. Loreen breekt hier twee lansen; één voor vrije representatie (want ze is zelf van Marokkaanse origine), en één voor het kind dat de klappen opving.
Zij is nu Lucia.

Madonna
Ze buigt zich over haar jonge zelf. Er ligt nu een tienerversie van haarzelf op de grond; beschadigd, omdat zij ook klappen heeft opgevangen, of misschien omdat ze in de harde, echte wereld terecht is gekomen. Loreen tilt haar op, en dat doet ze precies zoals de heilige Madonna Jezus optilt nadat hij van het kruis is gehaald.
Loreen kijkt strak in de camera en zingt het refrein:
We don’t need no,
we don’t need no…
Ze staan op, met z’n tweeën.
…statements!

Revolutionair
Loreen en teenage-Loreen stappen vastberaden naar voren, met botte, explosieve bewegingen – ze rennen, zij aan zij, om de wereld te redden.
Een derde versie van Loreen – waarschijnlijk een twintiger – rent nu het podium op met een vlag. De tiener en Loreen zelf rapen vlaggen van de grond, en ze beginnen wild om elkaar heen te cirkelen. Dan blijven de twee versies-van-Loreen opeens stilstaan, met hun vlag in de aanslag, terwijl Loreen naar voren komt. Ze opent als enige haar vlag. Ze wappert ermee.

Marianne
De schilder Eugène Delacroix heeft dit tafereel geschilderd in zijn ‘La Liberté guidant le peuple’ (De vrijheid leidt het volk). Daarop staat Marianne, het nationale symbool van Frankrijk, wappert tijdens de Franse revolutie met de vlag, boven de resten van de strijd, boven het volk en andere revolutionairen. Net zoals statements dat doen: boven een hele groep slachtoffers wapperen met een vlag. Net zoals Loreen dat nu doet.
Met één duidelijk verschil: de vlag van Eugène’s Marianne was Frans – de vlag van Loreens Marianne is wit. Ze is neutraal, ze geeft zich over, ze trekt zich terug uit de strijd. Een non-statement in de vorm van een statement, omdat er geen andere manier is om te communiceren.

Vrouw uit Växjö
Althans, dat denkt ze. Maar een vrouw van middelbare leeftijd komt op – een Loreen met meer levenservaring – en ze draagt een handtas. Ze draait even om de drie anderen heen, die nog steeds met hun vlaggen staan te zwaaien. Ze kiest haar plek, achter het drietal. Ze maakt een cirkelende beweging met haar handtas, en daarna slaat ze hen precies zoals de vrouw uit Växjö die in 1985 op een beroemd geworden foto een neonazi sloeg: met een handtas.
De Loreen-oudere-versie kegelt haar jongere versies omver, of eigenlijk: ze kegelt hun statements omver. Loreen ligt nu op de grond.

Oude Loreen
Loreen ligt daar, verloren.
Een oude dame, een vierde, bejaarde versie van Loreen, komt op. De kleuren van het licht veranderen; waren de kleuren tot nu toe koud en grijs en blauw, nu worden ze rood en warm. De oude Loreen helpt haar overeind. En de woorden die Loreen aan het begin zong, lijken nu eindelijk in te dalen.
Imagine the beginning of the end
and we don’t need to ever talk again.

The end
In een interview zegt Loreen dat ‘the end’ een plek vol blijdschap en geluk is. Dat is het doel. Het einddoel. En, zegt ze, laten we eerlijk zijn… dat doel gaat ze nooit bereiken. Ze kan alleen ‘the beginning of the end’ zien, niet ‘the end’ zelf. En dat begin is zijzelf. Ze kan alleen bij zichzelf beginnen, want anderen kan ze niet veranderen. Statements helpen niet.

Loreen 2.0
En zo leidt de afspraak die ze maakte met haar karma naar het nu. Naar het einde van de performance. Loreen loopt voor de laatste keer naar voren. Alle andere versies van haarzelf gaan achter haar staan, als schaduwen die ze heeft overwonnen. En ze staat met beide benen op de grond. Licht uit.

Toegift
Loreen kreeg te weinig punten om naar de finale te mogen gaan.
Alice Svensson, een andere deelnemer, ook. Loreen vertelt in hetzelfde interview dat hun kamers naast elkaar lagen. Ze was haar spullen bij elkaar aan het pakken toen ze iemand hoorde huilen. Ze rende de naastgelegen kamer in, en zag dat het Alice was. ‘Waarom huil je?’ zei ze. ‘Je bent jong, je hebt je hele leven voor je. Dit zegt helemaal niks. Je hebt je song gepromoot, je bent schitterend, en ik hou je in de gaten. Je hebt muziek uitgebracht tot dit punt in je carrière, en je gaat ook weer nieuwe muziek uitbrengen na dit punt.’ Een stilte. ‘Dus… wat is je plan voor de toekomst?’
Diezelfde avond verscheen Alice opgewekt op de afterparty.
Overeindgeholpen door een beschermengel.

Lees hier onze vorige Eurovisievondsten:
Mahmood – Eternantena
Monique Melsen – Pomme pomme pomme
zalagasper – Box
Blanche – Empire
Korni Grupa – Moija generacija
Filipe Sambado – Gerbera amarela do sul
Madcon – Glow
The Starlings – My town
Loïc Nottet – Mr/Mme
GreenJolly – Razom nas bahato
Karin Park – Human beings
Münchener Freiheit – Viel zu weit
Lauris Reiniks – Dīvaini mierīgi
The Roop – Yes, I do
Big Brovaz – Big bro thang
Erika Vikman – Cicciolina
Ermal Meta – Finirà bene
Edyta Górniak – Grateful