Jeangu Macrooy maakte, na het uitgummen van Eurovisie 2020, een nieuwe song waarmee hij zal deelnemen aan het festival. Birth of a new age, dat is de titel. Maar waar gaat het over? Wat is het voor soort lied? We onderzoeken het in onderstaand artikel.
Vooraf alvast twee quotes:
‘Alles wat ik schrijf zegt wel iets over waar ik op dat moment in het leven sta.’
En:
‘Ik denk dat er heel weinig mensen zijn die in 2020 niet een of andere verandering hebben meegemaakt.’
Brullen
Maar eerst terug naar 1 januari 2020. Toen schreef Jeangu Macrooy opgetogen op Instagram: May the twenties roar! ‘Achteraf een beetje overmoedig,’ zei hij aan het eind van 2020 in een interview met het radioprogramma Kunststof.
Want toen kwam de pandemie, en die schreeuwde overal overheen. ‘De jaren twintig hebben tot nu toe wel gebruld,’ zei Jeangu , ‘maar niet zoals ik had verwacht, niet zoals de wereld had verwacht.’
Oké, vandaag
Jeangu moest, net als alle andere terugkerende deelnemers, een nieuwe song schrijven. ‘Dat was nog net geen disaster,’ zei hij glimlachend bij de presentatie van Birth of a new age, ‘maar wel, laten we zeggen, een flinke reis.’
Er werden meerdere pogingen gedaan, maar uiteindelijk was er die dag dat Jeangu samen met producer/manager/songschrijver Pieter Perquin de studio in ging, die dag waarop hij al bij het naar binnen lopen voelde: ‘Oké, vandaag gaan we het doen.’
Daarna zal er – we zijn er niet bij geweest, maar het kan haast niet anders – een spannende presentatie voor de selectiecommissie van de omroep geweest zijn, en toen: tevreden gezichten.
Want Birth of a new age is een krachtig lied, met veerkracht, echtheid en trots als kernwoorden, en het werd tijdens de eerste live-uitvoering vertolkt door een stralende Jeangu die in schitterende kleren en met een open gezicht iedereen die het ontvangen wil moed toezong.
Het kleinste muntje
Birth of a new age brengt ook meteen een primeur: niet eerder werd op het Eurovisie Songfestival in het Sranantongo gezongen. Jeangu Macrooy voegt dus een nieuwe taal toe aan de Eurovisie-smeltkroes.
Sranantongo (letterlijk: ‘Surinaamse tong’) is de creooltaal die begon als de taal waarin slavenhouders en tot slaaf gemaakten met elkaar spraken en die inmiddels, met veel invloeden uit het Engels en Nederlands, wijdverbreid in Suriname gesproken wordt.
Deze zin is de Sranantongo-Eurovisie-entree: Yu no man broko mi! Oftewel: ‘Je krijgt me niet kapot!’ Een zin die gebaseerd is op een oud Surinaams gezegde: Mi na afu sensi, no wan man e broko mi – ‘Ik ben een halve cent, niemand kan mij breken (wisselen).’ Een halve cent was lange tijd de kleinste munteenheid, een hoeveelheid die niet nóg kleiner te maken was.
Het koor achter Jeangu (met daarin zijn tweelingbroer Xillan) sluit met de andere helft van het gezegde dan ook trots het refrein en de hele song af: Mi na afu sensi! ‘Ik ben een halve cent!’
Erfgoed
‘Voor een goede song is kwetsbaarheid nodig,’ zei Jeangu. ‘Wie zich eerlijk en eigen opstelt, maakt meer kans om anderen te raken.’
Authentiek is Birth of a new age zeker. Het sluit aan bij eerdere nummers van Macrooy, die door zijn Surinaamse erfgoed (hij woonde er de eerste twintig jaar van zijn leven, ging er naar school, begon er te tekenen en muziek te maken) gevoed worden. Denk aan Aisa, een gebed aan Mama Aisa, de godin van de aarde – een song waarmee hij in zijn beginjaren altijd elk concert begon. Of zijn eerste succes Gold (zie hiernaast), waarmee hij Serious Talent op 3FM werd.
Rijkdom
Over Gold vertelde hij: ‘Toen ik op mijn twintigste naar Nederland kwam was mijn grootste shock hoe hier 1 juli, Keti Koti, de herdenking van de afschaffing van de slavernij, gevierd werd. Sommige mensen wisten niet eens wat de betekenis van die dag was. Dat doet echt wel pijn. Het was alsof een deel van de geschiedenis niet erkend wordt. Het wordt gezien als Surinaamse geschiedenis, of Antilliaanse geschiedenis, maar het is evenzeer deel van de identiteit van Nederland. En ik denk dat als we een samenleving willen waarin iedereen zich gehoord en gezien voelt, daar een grootsere en respectvollere herdenking van het verleden bij hoort. Om dat gevoel kwijt te kunnen heb ik Gold geschreven, met goud als metafoor voor de rijkdom van een land die deels gebaseerd is op winst maken uit de koloniën, op het uitbuiten van mensen. Er is veel onwetendheid en dan is het moeilijk om bepaalde dingen te begrijpen, maar ik ben blij met de progressie die er is. Elk jaar zie ik bij Keti Koti meer diversiteit, meer witte mensen, en dat is heel mooi. Nederland is nu eenmaal multicultureel en de band met Suriname en de Antillen is onuitwisbaar.’
Ritme
Maar Birth of a new age gaat niet alleen over Suriname. De tweede kernzin, naast Yu no man broko mi, is Your rhythm is rebellion!, dat in de beste gospel-traditie door het koor meerdere keren wordt herhaald. Het is bijna een mantra. En in dat mantra is plek voor ons allemaal. Hier wordt tegen ons gezegd: je eigen ritme is een supermotor. Bepaal wat dat ritme is, en je hoeft niet meer vermoeiend te roeien – bepaal wie je bent en je zwiept door elke tegenstroom.
Muren
Of, concreter, Your rhtyhm is your rebellion zegt eigenlijk: het maakt niet uit tegen wat voor muren je aan gelopen bent in 2020, dat kunnen die van je eigen angst zijn (krijg ik corona? verlies ik mijn baan? hoe ga ik met eenzaamheid om?) of die van de maatschappij (bepaalt mijn huidskleur hoe ik gezien word? is gender of seksualiteit iets wat anderen doet wegkijken van mij?) – maar die muren kunnen je niet breken, want wie weet wie hij is (wie zijn rebellerend ritme gevonden heeft) staat aan het begin van een nieuw tijdperk.
Zo wordt dit lied, hoe persoonlijk voor Jeangu ook, persoonlijk voor iedereen die bereid is het over zijn eigen situatie heen te vouwen.
Veranderingen
En het zegt iets over het dolgedraaide jaar dat we allemaal achter de rug hebben. Natuurlijk was het het jaar van corona en natuurlijk kan This ain’t the end, it’s the birth of a new age slaan op wat er hierná gebeurt. Corona komt tenslotte in wel meer Eurovisie-inzendingen langs, zo halen de Litouwers het in je eentje dansen in je eigen huis aan, en plaagt de Tsjech met coronakilo’s.
Maar 2020 was óók het jaar van de Black Lives Matter-protesten, én het jaar waarin de representatie van LHBTQIA+-personages in films, series en boeken nog verder groeide – zaken waar Jeangu als queer persoon van kleur ook over spreekt in songteksten en interviews.
Growth
Birth of a new age kan dus als een bundeling van dat alles worden gezien. En waar Grow, zijn lied van vorig jaar, de eindsamenvatting was van een depressieve periode, is deze song de beginsamenvatting van een naar buiten gerichte boodschap. Toen zei hij: The more you learn, the more you grow, en nu gooit die groei zijn armen wijd open: een nieuw tijdperk breekt aan.
Tenslotte
Birth of a new age is ook de titel van de speech van Dr. Martin Luther King, die hij 65 jaar geleden hield, vlak na de Montgomery-busboycot – toevallig ook precies in het jaar dat het Eurovisie Songfestival geboren werd. In de toespraak zei hij bijvoorbeeld: ‘Dit is een opwindende tijd, een tijd vol van hoop. Dit is een tijd waarin een nieuwe wereldorde zich vormt. Wij staan tussen twee werelden – de stervende oude wereld en de zich oprichtende nieuwe.’
Of de song Birth of a new age een eerbetoon aan die speech is, weten we niet. Maar wat toen gold zou nu evenzeer kunnen gelden, en dan is het Eurovisieliedje van Nederland in 2021 met zijn lieve belofte daar toch zomaar een prachtige kleine echo van.
Deze echo:
zoals het was kan het niet meer worden – maar beter wel.
Kijk hier nog eens naar de clip die bij Birth of a new age werd gemaakt. Hij is van de hand van Kevin Osepa en speelt met alle elementen uit de songtekst:
Meer weten over de andere inzendingen van 2021? Klik hier.