Als je samen onder een dak leeft, is dat leven soms teruggebracht tot een paar vierkante meters, vierkante centimeters. Vaak is de ander een spiegel, en dan ook nog eentje waar je helemaal niet in wil kijken. Daarover gaat Box, een single van het nieuwe album van zalagasper. Wat vertellen de Sloveense Eurovisiefinalisten van 2019 ons over de liefde?

zalagasper
Een fluisterzingend meisje, een gitaarspelende jongen, allebei in het wit. Wie het Songfestival een beetje volgt, weet dan: o ja, dat waren die twee voor Slovenië, het meest ingetogen Eurovisieliedje van 2019. Zala Kralj en Gašper Šantl werden er vijftiende mee in de finale. Daarna gingen ze op tour door Europa (onder meer op Eurosonic Noorderslag), kwam er een album met voor het eerst ook Engelstalige nummers, en een naamsversimpeling: de twee, die in het leven buiten de muziek ook geliefden zijn, voegden hun namen samen: ze waren nu zalagasper – zonder hoofdletter! In februari was er een weerzien met het Sloveense publiek: tijdens de nationale voorronde speelden ze een van hun nieuwe singles, Me and my boi – niet meer gekleed in het wit, maar nu in het zwart.

Samen
Van dat samenzijn hebben de twee nooit een geheim gemaakt. Ze waren samen voordat Eurovisie op hun pad kwam, ze zijn het nog steeds, en hun liefde is vaak het materiaal voor hun muziek. Ook de nieuwe single Box is daar een voorbeeld van: het liedje dat een opmerkelijke videoclip meekreeg.

Grijnslachjes
In die clip proberen Zala en Gašper, temidden van een bevreemdend huiselijk tafereel waar sinds de jaren vijftig/zestig niets meer aan lijkt te zijn veranderd, een aantal poses uit die een zorgeloos leven samen moeten uitbeelden. Ze doen dat non-stop met krampachtig volgehouden grijnslachjes, wat al snel gewoon pijn doet om naar te kijken.

Puinhoop
Het eerste couplet is een samenvatting van een puinhoop – letterlijk, want Zala zingt: ‘Ik ben de puinhoop aller puinhopen, ik ben altijd buiten zodat het huis schoon blijft. En ik ben de domste domkop, want ik heb alles wat ik wil maar ik zie het niet. Ik maak ruzie met mijn moeder, ik vertel jou dat jij de reden voor mijn verdriet bent en dat het over is.’

Paniek
Die opsomming mondt uit in een refrein dat je bijna een paniekaanval zou kunnen noemen: ‘Moeilijk om te zien hoe ik mezelf kapot maak,’ zingt Zala, ‘ik houd mijn hand voor mijn mond en probeer te ademen. Het doosje waar ik in zit is te klein; ik kan er niet uit, maar ik kan er ook niet in blijven zitten.’ De videoclip blijft ondertussen onafgebroken het pijnlijk neplachende stelletje tonen – het wordt nu toch wel een beetje onheilspellend, te midden van die huiselijkheid uit een tijd die niet meer bestaat, met die zachte, voortkabbelende muziek eronder. Gaat dat wel goed?

Melk
Nee, dat gaat het dus niet. Zala sjouwt een bosje van de kamerplanten de keuken in en stopt de witte bloemblaadjes in de vermaler. In het volgende shot zien we hoe ze een glas melk inschenkt. Zijn die blaadjes…? Is die melk…?

Adem
Gašper komt binnen, de twee omhelzen elkaar – stalen glimlachen, treurige ogen. Gašper eet een koekje en neemt een slok van de melk. En dan start voor de laatste keer het refrein, maar net anders. ‘Moeilijk om mij kapot te krijgen,’ zingt Zala nu. ‘Houd mijn hand voor mijn mond maar ik adem nog steeds.’ En precies bij het woordje ‘adem’ komt Gašper in beeld, die naar zijn keel grijpt en op de grond valt. Nog wat stuiptrekken en dat was het dan.

Horizon
Wat heeft Zala gedaan? Tussen de giftige planten staat ze achter haar geliefde, met een zachte handbeweging sluit ze zijn ogen. En in het laatste shot heeft ze hem – nog altijd bewusteloos – in de bijrijdersstoel gezet terwijl ze over een verlaten weg rijdt, de horizon tegemoet. Zo, lijkt ze te denken, dat is beter. ‘Het doosje waar ik in zit is veel groter dan het lijkt. Ik wil er niet uit, ik ben gelukkig hier, ik ben beter dan ik ooit ben geweest.’

Thuisblijven
En dat is toch vooral wat de twee eigenlijk willen vertellen, ondanks of juist dankzij dit lugubere verkleedfeestje: nu ik inzie hoeveel geluk ik heb met jou, zie ik ruimte om mezelf te zijn, wil ik binnen blijven bij jou. Een mooie boodschap in deze thuis-moeten-zijn-tijden.

Honden
Thuisblijven is sowieso een bezigheid die Zala en Gašper tot kunst hebben verheven; op hun Instagram stonden al ver vóór Eurovisie tussen de plaatjes van podia en opnamestudio’s vooral heel veel huiselijke taferelen: de kleurige tuin, een knuffel met de honden, een ontbijtje in de ochtendzon.

ASMR
Hun huis, hun samenzijn is volledig deel van de act zalagasper. De aankondiging van hun eerste album ging op asmr-wijze vanuit de slaapkamer. En de Corona-quarantaineweken betekenen voor hen geen muzikale stilstand – integendeel: ze laten regelmatig weten nieuw materiaal te maken, en sinds een aantal weken verschijnen op YouTube prachtig verstilde thuissessies van hun eerdere werk, waaronder ook hun Eurovisienummer Sebi. Beluister ze eens, neem er de tijd voor, blijf thuis met zalagasper.

Lees hier onze vorige Eurovisievondsten:
Mahmood – Eternantena
Monique Melsen – Pomme pomme pomme