Een beter achtergrondkoor bestaat niet. De Albanese superster Albina Kelmendi vertegenwoordigt haar land op het Eurovisie Songfestival 2023, en doet dat met haar zussen, haar broer, haar vader én haar moeder! Hun lied Duje (‘Heb het lief’) vertelt het verhaal van een familie die uit elkaar dreigt te vallen, maar het gelukkige einde ervan is terug te zien op het podium. Albanië geeft ‘familie’ een heel nieuwe dimensie… en wij nemen de gezinsopstelling met je door.

In de spits: Albina
Niet voor niets is Albina Kelmendi de leadzangeres voor Albanië tijdens het optreden in Liverpool. Albina is een superster, in eigen land en omringende regio’s. In 2014 haalde de toen pas vijftienjarige Kosovaars-Albanese zangeres de finale van The Voice of Albania. Een jaar later deed ze nog eens hetzelfde tijdens Top Fest, een vergelijkbare Albanese talentenjacht. Daarna was het hek van de dam: drieëntwintig (!) singles volgden, meerdere studioalbums en uitverkochte concertreeksen. Het podium was trouwens niet bepaald nieuw voor Albina; met haar familie trad ze al jaren op op feesten, festivals en bruiloften, onder de veelzeggende naam ‘Family Band’.

Mid-achter: Albin (haar broer)
In het begin van Duje zingt Albina over een gevoel van beklemming: ‘Iets in mij beneemt me de adem. Ik weet niet wat, maar ik wil dat het stopt.’ Haar broer Albin (ook professioneel zanger, minder bekend dan Albina) is de eerste die vervolgens de microfoon pakt. ‘Wat is er aan de hand?’ vraagt hij. In de videoclip van het nummer belt Albina hem, op het moment dat ze hun verlaten familiehuis binnenloopt en een foto van haar en haar broer ziet hangen. Albin, in een vergadering op kantoor, ziet haar naam op het schermpje van zijn telefoon verschijnen. Hij drukt haar weg.

Daarnaast: Sidorela (haar oudere zus)
Want dan vallen Albina’s zussen in. In de videoclip maken ze ruzie met elkaar – Albina ziet het voor zich als ze naar de nu lege tafel kijkt, herinnert zich weer haar zussen die roepen en boze gebaren naar elkaar maken. Sidorela, de oudste, zingt: ‘We hadden alles! Maar dat was niet genoeg. Waarom niet?’ De tekst van Sidorela, twee jaar ouder dan haar ‘superster-zus’ Albina, maakt definitief duidelijk waar Duje over gaat: een familie die onherstelbaar beschadigd en gebroken lijkt. ‘We vallen uit elkaar. We hebben de liefde vermoord. We zijn vergeten dat we samen een thuis waren. Een tafel met kinderen eromheen.’

En daar weer naast: Vesa (haar jongere zus)
Vesa, de jongste dus van de ruziënde zussen, herhaalt de eerder gezongen tekst, waarna Albina het couplet afsluit met: ‘We vallen uit elkaar, we vergeten de liefde die we voor elkaar hadden. En dat allemaal alleen maar om een woord.’ Wat dat woord is, vertelt het lied niet, maar daarin kan wel een linkje zitten naar de lichte controverse die de uitverkiezing van Duje voor het Songfestival veroorzaakte. Vanuit Servische kant werd kritiek geuit omdat het lied een verborgen parallel zou treken met de complexe geopolitieke situatie in de regio. En ook de wijze waarop de Albanese finale tot een slot kwam, riep vragen op. Voor het eerst bepaalde een vakjury weliswaar de winnaar, maar mocht het publiek thuis beslissen wie uiteindelijk naar het Songfestival ging. En het publiek koos… de nummer twee! De familie Kelmendi dus.

Op links: vader Bujar
Het lied gaat verder. Tot nu toe stonden ze in de schaduw, maar nu treden ze naar voren: de vader en moeder. Op het moment dat dat gebeurt, verandert het licht: rood en zwart maken plaats voor warme goudtinten. Ook de gezichtsuitdrukkingen van de gezinsleden klaren op: van bedrukt naar glimlachend. ‘Heb het lief,’ zingt vader Bujar. ‘Heb het lief zoals je altijd hebt gedaan. Koester die liefde, begraaf het niet onder stenen, heb het lief zoals je altijd deed.’ Bujar voedde zijn zoon en dochters op met muziek: Albina bijvoorbeeld leerde piano en klarinet, de andere kinderen kozen ook verschillende instrumenten. Het gezin leefde (en leeft) in Pejë, een kleine stad in Kosovo, niet ver van de grens met Servië en Montenegro, ten noorden van Albanië. Voor de derde keer in de Eurovisiegeschiedenis wordt Albanië vertegenwoordigd door Kosovaarse artiesten (eerder waren dat Lindita Halimi in 2017 en Rona Nishliu, die voor Albanië in 2012 het beste resultaat ooit haalde: vijfde!).

En op rechts: moeder Albana
Als jonge muzikant leerde Bujar de vrouw kennen die de moeder van zijn kinderen werd: Albana. Ook zij is al haar hele werkende leven zangeres. Met haar man zingt zij de harmonieuze regels die de familie oproepen de liefde voor elkaar terug te vinden. Albana speelt een belangrijke rol in de muzikale ontwikkeling van haar beroemde dochter; ze coacht Albina al haar hele leven, en moeder en dochter namen meerdere duetten op voor Albina’s debuutalbum. ‘Het is ongelooflijk speciaal,’ vertelt Albina in de officiële Eurovisiepodcast over het feit dat ze tijdens hun optreden omringd is door haar eigen familie. ‘Ik sta vaak alleen op het podium, maar dit geeft me extra veel kracht.’ Op het moment dat duidelijk werd dat ze door het Albanese publiek waren gekozen om naar het Songfestival te gaan, kon Albina dan ook alleen maar zeggen: ‘Ik ben te emotioneel om te praten. Zullen we samen zingen?’

Drie PS’jes (of: wat je ook nog moet weten over Albanië op het Eurovisie Songfestival 2023):

PS1: De familie is eigenlijk niet echt helemaal compleet op het podium. Wie ontbreken er dan nog? De twee golden retrievers!

PS2: Duje werd geschreven door Eriona Rushiti, die ook in 2019 al de Albanese Eurovisie-inzending schreef. Ook dat lied ging over de terugkeer naar een plek waar alles goed was. ‘Ga terug naar je land, je thuis, waar je hart op je wacht.’

PS3: Voor de visuele aspecten op het podium werkte de familie Kelmendi samen met Sacha Jean-Baptiste, de veelgeroemde Zweedse stage director die vrijwel ieder jaar wel voor een aantal landen aan de slag gaat. Naast Albanië is haar werk dit jaar ook te zien tijdens de act van Remo Forrer (‘Watergun’) voor Zwitserland.

Foto: RTSH / Eurovision.tv