Wat?? Wie is dit? Een besnorde man met een kapsel als een slakom? En wat te denken van dat groene pakje met die gepofte mouwen en die ontblote borst? Is dit serieus? Of is dit een grap? Het antwoord: Käärijä, die Finland vertegenwoordigt op het Eurovisie Songfestival 2023 met zijn song Cha cha cha, is het allebei.

Jere
Käärijä is het alter ego van Jere Pöyhönen (1993), die opgroeide in Vantaa, een stad vlakbij Helsinki. Lang was het voor Jere kiezen tussen twee carrières: ijshockey of muziek. In zijn jeugd maakte hij muziek met zijn broer. Hijzelf speelde drums, zijn broer gitaar. En o ja, hij begon ook nog een opleiding in meubelstoffering en interieurdesign. Drie richtingen dwarrelden door elkaar heen. Of vier, want hij had nog een andere passie.

Gokken
Jere ging op zijn vijftiende voor het eerst naar casino’s, en gokken is sindsdien een belangrijk onderdeel van zijn leven. Hij kreeg de bijnaam ‘Käärijä’ van zijn vrienden omdat hij buitensporig veel geld wist binnen te harken. Een letterlijke vertaling is ‘wikkel’ (in het Engels ‘wrap’), verwijzend naar een stuk papier om iets in te wikkelen. ‘Wrapping the money’ is wat hij deed.

Dus een verklaring voor de naam hebben we. Maar Käärijä is veel meer dan een artiestennaam, want Käärijä is een heel personage, en hij doet gevaarlijke dingen, zoals we kunnen zien in zijn lied voor het Eurovisie Songfestival.

Cha cha cha
Daarin wordt het verhaal verteld van een man, namelijk Käärijä, die na een slopende werkweek naar de lokale bar gaat. Hij denkt alleen maar aan de piña colada waarmee hij zich zo meteen gaat volgooien. Alleen dit tropische drankje kan nog door zijn ‘ijzige harnas’ heen breken. En zodra hij de eerste piña colada beet heeft, begint de dans.

Ik hou m’n drankjes vast met beide handen als een
cha, cha, cha, cha, cha, cha, cha,

dit rapt hij over een dansbeat heen die met synths en elektrische gitaren overladen wordt, een muzieksoort die Jere zelf omschrijft als party metal.

Dansvloer
Terug naar de bar, want Käärijä is nog maar net binnen. Het doel is de dansvloer, en hij zit op zijn stoel te drinken tot hij zó lam is dat hij alleen nog van zijn stoel kan kruipen – en woah! Eindelijk gebeurt het, het moment waar hij op gewacht heeft. Käärijä duizelt overeind en het gedreun in zijn hoofd maakt plaats voor een blije melodie. Hij zingt:

Ik ga naar de dansvloer
als een cha, cha, cha
de wereld kan mij niks meer maken
als een cha, cha, cha
gaat de champagne over mij heen

Käärijä is bevrijd – hij is gelukkig, een grappig happy end van een drankverhaal. Maar is het wel zo grappig allemaal? Of is het eigenlijk heel tragisch? Zit hij hier volgende week vrijdag niet gewoon weer, met diezelfde slopende werkweek achter de rug?

Geheimzinnig
Het geheimzinnige aan Käärijä is dat je niet kunt weten hoe diep zijn emoties gaan, want Käärijä is een alter ego. ‘Käärijä is moeilijk uit te leggen,’ zegt Jere, ‘je moet hem zelf ervaren. Maar als ik hem zou moeten omschrijven, zou ik zeggen dat hij een gentleman is met een slakomkapsel en een geweldige snor.’ That’s it – o ja, die party metal maakt. Daar moeten we het maar mee doen. Je kunt op hem dansen, je kunt op hem stampen, je kunt om hem lachen maar je kunt hem niet vatten. En dus kan je hem niet breken. ‘Ik probeer geen karakter te spelen, hij is een onderdeel van mij.’ En Jere kan veel eigenaardigheden en humor in hem kwijt. Twee voorbeelden:

1) Alter-alter ego
Käärijä heeft verschillende persoonlijkheden, wat zorgt voor mysterie en onvoorspelbaarheid. ‘Maar op een goede manier, niet eng,’ zegt Jere erbij.

Nu ben ik die guy, nu ben ik die guy,
zingt hij in Cha cha cha als de alcohol hem heeft bevrijd. In de videoclip is die guy niemand minder dan Käärijä met een platinablonde pruik en een hemelsblauw pak. Het alter ego heeft een alter ego, en nu Käärijä zelf zijn alter ego – dus het alter-alter ego (volg je het nog?) – heeft gevonden, durft hij alles.

2) Denkbeeldige vriend
Käärijä heeft een denkbeeldige vriend die in verschillende songs voorkomt. Zijn naam is Kari, en hij houdt Käärijä regelmatig gezelschap.
Zo is hij met hem in de bar…
Kari is gek als een deur, drinkt met beide handen (uit: Viulunkieli)
Hij is met hem op straat…
De taxi’s zijn gearriveerd maar wij gaan niet naar huis (uit: Välikuolema)
Hij is eigenlijk overal waar gedronken wordt.
Kari valt op de grond,
ze slepen hem weg en nu staat hij buiten de deur te vragen om zijn jas (uit: Viulunkieli).
‘Kari is een belangrijk onderdeel van Käärijä’s wereld,’ zegt Jere. ‘En wie weet gaat hij nog meer van zijn liedjes bezoeken.’

Vrij
‘We verleggen de grenzen en proberen gekke en grappige nieuwe dingen uit,’ zegt Jere. Die ‘we’ is belangrijk, want via zijn alter ego kan hij precies zijn wie hij wil zijn. En dat vertaalt zich ook naar de muziek die hij maakt. ‘Ik kan vandaag een ballad schrijven en morgen drum and bass, en ik hoef er niet over na te denken. Ik hoef niet te doen wat het publiek wil.’ Dat gevoel van immense vrijheid voert terug tot de periode rond zijn vijftiende levensjaar waarin hij het gokken voor het eerst ontdekte, en dit is geen vrolijke geschiedenis.

Bloed
Op een dag, in die eerste gokperiode, zag Jere bloed in zijn ontlasting. Hij liet het onderzoeken en bleek een ontsteking in de endeldarm te hebben. Hij kreeg medicijnen en paste zijn dieet aan en hield dat vol… tot hij achttien werd. ‘Je kunt wel raden wat er toen gebeurde,’ vertelt hij. ‘Je mag clubs en bars betreden en je leeft je leven.’ Jere viel terug in zijn oude eetgewoontes en daar kwam de eerste alcohol bij. De ontsteking kwam terug. ‘Maar het was gewoon zó leuk om uit te gaan en te partyen!’ Zijn volledige dikke darm raakte ontstoken, hij werd met spoed geopereerd en kreeg een stoma. ‘Mij werd verteld dat als ik één of twee weken later was gekomen, ik hier waarschijnlijk niet gezeten had.’

Knop om
Tijdens zijn herstelperiode ging de knop om. Geen ijshockey of interieurdesign meer, vanaf nu gingen alle pijlen op de muziek, Jere’s droom. En misschien wel het belangrijkste: hij ging het doen op zijn manier, beginnend met een grap. ‘Bepaalde grappen werden vaak genoeg herhaald,’ zegt Jere. ‘Zo werd Käärijä geboren.’

Bal wijn
‘Maar Jere, jij gaat straks naar Liverpool. Gaat dat wel lukken met de Engelse taal?’
Jere antwoordt met een anekdote. Hij was laatst met een vriend in het buitenland en bestelde een fles wijn: ‘one ball wine please’.

Er verscheen een filmpje waarin hij zijn slaapkamer stofzuigt op de beat van Cha cha cha. ‘Ach ja,’ zegt Jere, ‘ik vind het ook gewoon leuk om cute te zijn.’

 

Foto: Nelli Kenttä / Yle / Eurovision.tv