Dit jaar komt de grote droom van Jendrik uit: hij mag zijn land, Duitsland, vertegenwoordigen in Rotterdam. Dat zal hij doen met I don’t feel hate, waarin hij de liefde verklaart aan alle haters. Wie de bal kaatst, hoeft die bij Jendrik niet terug te verwachten. Wat we wel kunnen verwachten: een levensgroot peace sign, tapdance en een met glinsterende steentjes bedekte ukelele. Maar wat is eigenlijk de betekenis van zijn lied? Wat wil hij zeggen?
How to make ein Musikvideo
Juni 2020. De dan vijfentwintigjarige Jendrik Sigwart uit Hamburg besluit werk te maken van zijn grote songfestivaldroom. Hij schrijft een liedje met zijn ukelele, trommelt zijn vrienden op en zet een lollige clip in elkaar. Dat hele proces legt hij vast op Instagram en TikTok. In de serie How to make ein Musikvideo laat hij in twintig stappen zien hoe hij een videoclip maakt die kan meedingen in de Duitse nationale voorselectie. En zo makkelijk is dat blijkbaar niet, want je kunt je daar niet zelf voor aanmelden. Om kans te maken moet je worden benaderd door de NDR, de omroep die verantwoordelijk is voor de inzending van onze oosterburen. Jendriks handige gebruik van social media helpt; via via komen zijn filmpjes terecht bij de NDR en hij wordt uitgenodigd voor de nationale selectie.
Nationale voorselectie
De geblondeerde zanger schopt het tot de laatste vijftien kandidaten en mag zijn liedje op het podium ten gehore brengen, waarna twee jury’s zich erover buigen. De eerste jury bestaat uit twintig internationale muziekexperts en de tweede jury uit honderd Duitse Eurovisie-fans die in het verleden de uitslag goed hebben voorspeld. Uiteindelijk kiezen zij voor Jendrik en wel vol overtuiging, want een kandidaat heeft in de Duitse voorselectie nog nooit zo’n hoge score gehaald.
Viral
Na een paar stille maanden op social media kondigt Jendrik begin februari via dezelfde energieke filmpjes aan dat het hem is gelukt: hij mag in mei naar Rotterdam. Hij neemt zijn volgers mee in het volgende onderdeel van zijn reis, de voorselectie. Voor zover dat kan natuurlijk, want die vindt achter gesloten deuren plaats. Hij legt de procedure uit, laat zien hoe hij gebeld wordt door de NDR en hoe hij in de week voorafgaand aan zijn performance het middelvingerpak uit zijn clip nog snel moet vervangen door een wat minder expliciete variant. Ondertussen hebben we zijn lied nog altijd niet gehoord, noch de videoclip gezien. Op 25 februari wordt het lange wachten beloond.
Geen middelvinger
I don’t feel hate opent met een oorwurm van een refrein. Terwijl hij op zijn ukelele tokkelt, zingt Jendrik dat hij geen haat, maar mededogen voelt voor mensen die hem omlaag proberen te halen.
I don’t feel hate.
I just feel sorry.
You feel so very clever whenever you find another way to wear me down,
but I don’t feel hate.
I just feel sorry.
So you can wiggle with that middle finger, it’ll never wiggle back to you.
Jendrik steekt dus geen middelvinger op naar alle haters, maar hij werpt ze zijn medelijden toe. Hij heeft te doen met mensen die plezier halen uit het maken van gemene opmerkingen. Het is duidelijk dat de zanger hiermee doelt op alle nare berichten die mensen op social media plaatsen. Op het internet kunnen ze anoniem blijven en is de confrontatie minder direct, waardoor ze dingen durven te zeggen die ze in het echt voor zich zouden houden. En natuurlijk is het ook meteen een reactie op de luisteraars die het lied maar niks vinden en daar op internet hun ongenoegen over uiten.
Me-fixation
Tussen al dat luchtige getokkel biedt Jendrik ons een aantal korte intermezzo’s met trompetten, trombones en saxofoons en naar het einde toe mag er zelfs even getapdanst worden. Tussen alle vrolijkheid door legt Jendrik ons in de coupletten haarfijn uit wat er mis is met zijn haters:
I guess you need patronization as some kind of validation.
You won’t cope with the frustration that your random me-fixation
is another affirmation that you’re just a hateful person.
Met andere woorden: deze haters proberen hun eigen gebreken te verdoezelen door Jendrik op de zijne te wijzen. Ze zijn op een niet al te gezonde en positieve manier geobsedeerd met Jendrik, waardoor ze niet aan hun eigen problemen hoeven te werken.
Een vleugje Duits
Hoewel het gros van I dont feel hate in het Engels wordt gebracht, doorbreekt Jendrik op het einde van het lied de vierde wand met wat Duits metacommentaar.
Meine Damen und Herren,
das war’s mit ‘I don’t feel hate’.
Ich hoffe Sie haben noch ein derbe nices Leben [dit is iets als ‘een fokking nice leven’], und bis bald.
Als een radiopresentator kondigt Jendrik het einde van zijn eigen lied aan en zegt hij de luisteraars snel te zien, namelijk op 22 mei in Rotterdam. Hoewel het niet veel voorstelt, is dit de eerste keer in veertien jaar dat er in de Duitse inzending weer wat Duits te horen was. De laatste keer was in 2007, toen Roger Cicero het podium betrad met Frauen regier’n die Welt.
Nagebouwde wasserette
Net als het liedje is ook de videoclip een mengeling van maatschappelijke kritiek met bonte vrolijkheid. Via het internet heeft Jendrik achttien kapotte wasmachines verzameld om een wasserette na te bouwen. Terwijl zijn vrienden verveeld wachten op schoon ondergoed, wordt Jendrik door een vrouw in een middelvingerpak de set opgeduwd. De eerste ukeleleklanken worden ingezet en wat volgt kan niet anders omschreven worden dan als een visueel ritje in een wasmachine. Jendrik zit in een zwembad, staat als bouncer voor een club en wordt volgespoten met kleurpoeder. Het ziet er allemaal behoorlijk amateuristisch uit, maar in alle eerlijkheid zou een professioneler clipje volledig misstaan.
Pesterijen en microagressies
Hoewel de clip aan elkaar hangt van gekkigheid, is er ook ruimte voor wat serieuzere beelden. Tijdens de coupletten zien we hoe de vrienden van Jendrik op verschillende manieren het slachtoffer worden van haters. Een vriendin in een boerkini wordt door andere meiden in het opblaaszwembad uitgelachen, terwijl een vriend de discotheek niet in mag omdat hij make-up draagt. Ze zijn allemaal sociale outcasts. Ze voldoen niet aan de wensen van de patriarchale samenleving en worden daarom het slachtoffer van pestgedrag en microagressie. In tegenstelling tot Jendrik in zijn songtekst weten zij het hoofd echter niet koel te houden. Zodra de ukelele plaatsmaakt voor blazers, slaan bij hen de stoppen door. Ze vallen hun belagers aan met kleurpoeder, smeren taart of kauwgom uit op hun gezicht en delen rake klappen uit.
Geile Message, geile Melodie
De dag na de bekendmaking van het lied verscheen er bij NDR een korte documentaire over Jendriks weg naar het Songfestival. Daarin vertelt hij het lied twee jaar eerder te hebben geschreven naar aanleiding van de zoveelste haatreactie. Hij vatte deze pesterij persoonlijk op en merkte dat hij ook negatief begon te denken over de pestkop. En dat wilde hij niet. Hij wilde zijn hater geen dienst bewijzen door ook wrok jegens hem te koesteren en besloot dat hij dergelijke reacties geen effect meer wilde laten hebben op zijn geluk. Vervolgens verpakte hij die boodschap in een vrolijk liedje en voilà, een songfestivaldeelname. Waarmee hij ook weer beoordeeld zal worden. Maar daar zal Jendrik raad mee weten.