Als verliezen zuur is, is verliezen op één piepklein puntje in één teug een hele fles azijn achterover slaan. Het overkwam de Zweedse zangeres Dotter tijdens de finale van Melodifestivalen, de Zweedse nationale voorselectie. Ze zag haar Dotterdam-droom in vlammen opgaan, toen ze bij de televoting één punt minder kreeg dan The Mamas. Waren het gevoelens van nostalgie en revanche die de Zweden ertoe dreven om de achtergrondzangeressen van John Lundvik dit jaar naar Nederland te sturen? Of zijn ze na jaren uitgekeken geraakt op gelikte popliedjes zoals Bulletproof?

Melodifestivalen
Wie Zweden wil vertegenwoordigen op het Songfestival dient te beschikken over een lange adem. Het Melodifestivalen staat bekend als de zwaarste voorronde van Europa. Deze muzikale Hunger Games telt vier voorronden, een ‘tweede kansen’ ronde voor nummers die eerder zijn afgevallen en een finale. Na zes weken spektakel kronen de kijkers en een internationale jury in Stockholm een winnaar. En dan moet de échte wedstrijd nog beginnen!

Zweden, songfestivalland
De schaal en populariteit van het Melodifestivalen illustreren hoe serieus de Zweden het Songfestival nemen. Ze willen alleen het allerbeste afleveren. Voor Zweedse artiesten is het daarom een grote eer om hun land te vertegenwoordigen. Zo’n grote eer zelfs dat sommigen van hen jaar na jaar meedoen met het Melodifestivalen. Måns Zelmerlöw probeerde het drie keer voordat hij in 2015 met Heroes naar Wenen mocht en Zweden zijn zesde overwinning schonk. Ook oud-deelnemers als John Lundvik, Anna Bergendahl (dit jaar ook weer deelneemster, ze werd derde) en Loreen deden meermaals een gooi naar de overwinning. De laatste twee hebben zelfs na hun deelname aan het Songfestival geprobeerd om nog een tweede keer voor Zweden uit te mogen komen.

Dochter
Ook Dotter is een bekende in het deelnemersveld van het Melodifestivalen. De zangeres, voluit Johanna Maria Jansson, ontleent haar artiestennaam aan haar veganistische levensstijl. Ze beschouwt zichzelf als een dochter (‘dotter’ in het Zweeds) van Moeder Aarde. Ze schreef verschillende keren mee aan liedjes voor deelnemers van de voorselectie. In 2018 deed ze voor het eerst zelf mee met het interessante Cry (rechts). Ze strandde verrassend in de voorrondes. Dit jaar probeerde ze het opnieuw met Bulletproof, een baksel volgens klassiek Zweeds recept: een modern popnummer met een sterk, catchy refrein dat iets weg heeft van het werk van Sia. Niks speciaals of aparts dus. Alles precies volgens de Zweedse succesformule.

Shot to the heart
De songteksten vertellen over een liefde die bij vlagen pijn doet. Dotter biecht haar kwetsbaarheid op aan haar geliefde en vraagt hem om voorzichtig te zijn.
Oh, you lift me up a thousand times,
but when you hit, it hurts like guns.
Toch weet ze dat liefhebben nooit zonder kleerscheuren gaat. De ander doet je soms pijn zonder zich daar volledig bewust van te zijn. In het refrein doet ze een poging die pijn te omarmen: Just shoot me in the middle where my heart’s supposed to be. Ze vraagt haar geliefde te mikken op de plaats waar haar hart zou moeten zitten. Maar dat is nu juist het probleem met een nummer als Bulletproof. Het is muzikaal-anatomisch correct; alles is doordacht. Ieder deel heeft een functie, doet wat het moet doen. Het enige wat ontbreekt is het hart. Popmuziek is het exportproduct van de Zweden. Maar wanneer je aan de lopende band popperfectie probeert af te leveren, komt de liefde weleens op de achtergrond te staan.

Een bloedende discobal
De Zweedse optredens zijn vaak niet alleen een plezier voor het oor, maar ook voor het oog. Kenmerkend voor recente optredens van Zweedse kandidaten is de interactie tussen dans en decor. Denk aan de neonlampen achter Benjamin Ingrosso, de lopende band onder Robin Bengtsson of de kleine bewegingen waarmee Måns het scherm op de achtergrond tot leven bracht. Dotter borduurt vrolijk voort op deze ideeën. In haar optreden draait het allemaal om licht. Ze vangt lichtstralen op en duwt ze vervolgens weer weg. Vanf het tweede refrein laat ze haar shirt het werk doen. Dotter draagt een crop top die lijkt te zijn gemaakt van een gedemonteerde discobal. De reflecterende vlakken vangen de rode spots van boven op en schieten ze alle kanten op. Even lijkt het alsof Dotter doorzeefd is met kogels. Felrood bloed spuit de Zweedse huiskamers in. In het slotakkoord kleuren de lichten wit. De pijn is voorbij en Dotter is veranderd in een lichtgevende engel.

Nieuwe ronde, nieuwe kansen
Zoals we inmiddels maar al te goed weten, zal het Songfestival dit jaar geen doorgang vinden. De EBU heeft besloten dat de geselecteerde nummers van dit jaar niet mogen meedoen in 2021, maar dat de landen wel dezelfde artiest mogen sturen. De Zweedse omroep SVT piekerde daar niet over en heeft besloten volgend jaar opnieuw het Melodifestivalen te organiseren. The Mamas zijn dus weer terug bij af. Als ze Zweden willen vertegenwoordigen, zullen ze opnieuw de nationale voorronde moeten winnen. De kans dat dat gaat gebeuren lijkt gezien de nipte overwinning van dit jaar klein. Bovendien staat Dotter er dan waarschijnlijk ook weer en met haar nog een stuk of tien Dotters.

Inwisselbare popliedjes
Het besluit om The Mamas niet mee te nemen is geen verrassing. In de Noordelijke landen is de nationale voorronde big business. Het behouden van de kandidaat uit 2020 kost daar niet alleen een hoop media-aandacht. Er gaat ook een flinke smak geld verloren. Dit hele verhaal legt nog een verschil bloot tussen de Eurovisiecultuur in Nederland en in landen zoals Zweden. Wij kiezen in eerste instantie voor een muzikant waar we in geloven, terwijl de Zweden, Noren en Finnen hun keuze baseren op het nummer en de uitvoering daarvan. De kandidaat en zijn verhaal (het ‘hart’) is minder belangrijk. Het gaat vooral om het lied. Wie een goed lief heeft, mag mee. En wie geen goed lied heeft, ach, die probeert het volgend jaar gewoon weer.

Lees hier onze vorige Eurovisievondsten:
Mahmood – Eternantena
Monique Melsen – Pomme pomme pomme
zalagasper – Box
Blanche – Empire
Korni Grupa – Moija generacija
Filipe Sambado – Gerbera amarela do sul
Madcon – Glow
The Starlings – My town
Loïc Nottet – Mr/Mme
GreenJolly – Razom nas bahato
Karin Park – Human beings
Münchener Freiheit – Viel zu weit
Lauris Reiniks – Dīvaini mierīgi
The Roop – Yes, I do
Big Brovaz – Big bro thang
Erika Vikman – Cicciolina
Ermal Meta – Finirà bene
Edyta Górniak – Grateful
Loreen – Statements
Patricia Kaas – La maison en bord de mer