Deze week verscheen het boek 65 jaar België op het Songfestival. De makers, Jasper Van Biesen en Jonathan Hendrickx, schreven voor Eurostory elk een ode aan een van de artiesten die ze interviewden. Vandaag de bijdrage van Jonathan.

Zaterdag 6 mei 1989, 20.42 uur, Lausanne, Zwitserland. De 22-jarige Ingeborg Sergeant staat in haar zalmkleurig mantelpak – het enige ensemble dat ze had meegenomen – met knikkende knieën in de coulissen van het Palais de Beaulieu. Ze kijkt meewarig naar de Turkse groep Pan, die vlak voor haar optreedt en zoveel koude drukte veroorzaakt dat ze van streek raakt. Tegelijkertijd hoest ze nog een paar keer. Podiummedewerkers hebben net haarlak op haar schoenen gespoten, zodat ze niet uitglijdt op het gladde en immense Zwiterse podium. Soms vreest ze geen lucht te krijgen.

Ze zoekt steun en werpt een blik naar Stef Bos. De Nederlander is niet alleen de componist en schrijver van Door de wind en haar achtergrondzanger, hij is ook haar liefdespartner. Dan nog, tenminste. Niet lang na het hele Songfestivalgebeuren zetten ze een punt achter hun relatie. De barsten waren de afgelopen dagen in Lausanne al stukje bij beetje zichtbaar geworden. Haar blik wordt zakelijk beantwoord.

Voor het oog van ruim twee miljoen Vlaamse kijkers, en ettelijke miljoenen meer uit de hele wereld, zingen Ingeborg en Stef enkele minuten later Door de wind. Ze durft geen voorspellingen te doen wat de einduitslag betreft. Lys Assia, de Zwitserse winnares van 1956, heeft geld op haar ingezet. Maar als een van de Luxemburgse kandidaten vlak de puntentelling begint per ongeluk bier over haar mantelpak morst, voelt ze de bui al hangen. Uiteindelijk worden Ingeborg, Stef Bos, Door de wind en België negentiende – tenminste nog twee plaatsen boven Turkije.

De kracht van Door de wind en de tekst ging rakelings voorbij aan het leeuwendeel van de juryleden in 1989. Het mooie is dat ze gelezen kan worden als een traditioneel liefdeslied, maar tegelijk veel verder gaat. Stef Bos schreef de tekst immers niet voor zijn toenmalige vriendin Ingeborg, maar voor zijn zieke moeder. De gelaagdheid van liefdesrelaties (tussen geliefden, tussen ouders en kinderen, tussen levenden en overledenen …) worden in de bedrieglijk simplistische doch uiterst vernuftige tekst geëtaleerd, waarin ook gehunkerd wordt naar vergeefse redding en absolutie:
En ik wil me verliezen in de roes van een winnaar
en ik zou willen schreeuwen –
maar ik kan alleen zingen.

Ondanks het tegenvallende resultaat is de carrière van Ingeborg in Vlaanderen plotsklaps gelanceerd; het Nederlandstalige deel van België doet het zo vaak erbarmelijk op het Songfestival dat een slechte notering er niet afgestraft wordt door het publiek. Een jaar later begint diezelfde Ingeborg met het presenteren van een populair kinderprogramma op VTM, onze RTL4. Ze zou zestien jaar een vast gezicht blijven van Schuif Af (een Vlaams woord voor glijbaan), naast tal van andere populaire programma’s op de dan pas opgerichte Vlaamse commerciële televisie. Via Schuif Af leer ik Ingeborg kennen, als jongetje dat het Songfestival enkel nog kent als een abstract gegeven waar thuis jaarlijks over wordt gepraat. Ik zie Ingeborg elk weekend op VTM in de gekste sketches en outfits. Pas veel later, toen mijn Eurovisie-interesse eenmaal aangewakkerd was, leer ik de andere kanten van deze veelzijdige vrouw kennen. Haar hits Als dat gebeurt en Waarom, bijna net zo fragiel als Door de wind, en haar recente carrièreswitch naar psychotherapeut en mental coach.

Op een druilerige maandagnamiddag in september 2020 spreken Jasper en ik Ingeborg. Via WhatsApp, want het gaat niet anders. In een goede 45 minuten legt ze een deeltje van haar ziel bloot, tot de stijgende verbazing van zowel haar als mezelf. Doorheen het gesprek neemt haar ontwapenende openheid evenredig toe met mijn diep, stil respect. Je moet het maar doen: 31 jaar na je deelname durven toegeven aan een wildvreemde via WhatsApp dat je misschien beter niet naar het Songfestival was geweest, in het belang van je eigen welzijn. Ik zag dat ze zelf tot nieuwe inzichten kwam, en dat een proces van sluimerende mijmeringen in gang was gezet die misschien wel de komende 31 jaar zouden aanslepen. Steeds bedachtzaam en oprecht, nooit defaitistisch en altijd respectvol voor haar omgeving en zichzelf – zoals zowel zij als Door de wind bij mij binnenkomen. Ze vertelde openlijk waarom ze de schijnwerpers de afgelopen jaren meed; naar eigen zeggen had ze het de laatste jaren steeds moeilijker om haar zogenaamde ‘showbizzknop’ aan te zetten. Tijdens het gesprek bleef die uit. Ik geloof heilig dat ik de (opr)echte Ingeborg Sergeant sprak, waarin nog steeds de frêle jonge vrouw van 22 zit.

Later in 2020 nam de Nederlandse zangeres Miss Montréal een eigen, gesmaakte versie op van Door de wind, in het programma Beste zangers. Ingeborg gaf die versie haar onverdeelde zegen. Ze had steeds een moeizame band met Door de wind. Het lied heeft haar veel gegeven, maar daarnaast ook heel veel van haar gevraagd en genomen. Ze wil het anno 2021 meer ter harte nemen en omarmen. Vooral de tweede strofe, die ze zelf met recht en rede de mooiste vindt:
Ik zie je naast me
als ik ’s nachts op straat wil vergeten
wat in je ogen staat geschreven.
Je moest eens weten.

Je moest eens weten hoe mooi Door de wind is, in al zijn eenvoud.

Jonathan Hendrickx (27) promoveert in mediastudies aan de Vrije Universiteit Brussel. Hij is sinds 2015 hoofdredacteur en medeoprichter van Songfestival.be en woonde al vier edities van de wedstrijd bij als geaccrediteerde journalist. Samen met Jasper Van Biesen startte hij in 2020 met de podcast Eurovisite. Die bezoekjes aan Belgische ex-deelnemers resulteerden in maart 2021 in de release van het boek 65 jaar België op het Songfestival, waarvan Hendrickx co-auteur is.