Trillend won Sheldon Riley (24) de Australische Eurovisieselectie. Hij trad aan in het donkerblauwe duister, een jongen met een kristallen masker. In zijn song Not the same vertelt hij hoe hij als zesjarige al besefte dat hij afstak tegen anderen, waarna het lied naar een rauwe finale stuwt.
Wie het ziet vraagt zich af: waar komen die emoties vandaan? En waarom het masker?
Wie het beluistert denkt: die Sheldon Riley heeft een verhaal.
Hier komt dat verhaal. 

Verwachtingen
Sheldon groeit als Sheldon Hernandez op in een lief gezin: Australische moeder, Filipijnse vader, zusje. Er is heerlijk eten, pancit en adobo en sinigang. Er is de kerk en de Filipijnse gemeenschap. Maar er zijn ook verwachtingen waar de kleine Sheldon niet aan kan voldoen: stoer zijn, sociaal zijn. Er blokkeert iets in zijn jonge hoofd en hij houdt op met praten.

Geglimlacht
Sheldon spreekt alleen nog maar tegen zijn zus en zijn ouders maken zich grote zorgen. Ze zoeken naar hulp en op zijn zesde wordt hun zoontje gediagnosticeerd met het syndroom van Asperger (een ontwikkelingsstoornis op het autismespectrum). En een paar jaar later weer. En nog later weer. Tot drie keer toe bepalen de artsen officieel dat deze jongen ‘not the same’ als anderen is. Of, zoals Sheldon zingt:
‘Er gingen jaren voorbij en ik bleef het proberen.
Mijn vader vroeg of ik vandaag al geglimlacht had
en ik zei ja,
maar dat was gelogen.’

Het klopt niet
Sheldon vertelt in een openhartig interview met Eurovisiesite Wiwibloggs: ‘De combinatie van opgroeien in een heel religieuze familie en die “wetenschappelijke” diagnoses maakten het leven niet makkelijk. Er werd me verteld dat ik nooit meer zou praten, dat ik altijd sociale problemen zou houden en er nooit bij zou horen. Maar het klopte niet. Pas toen ik uit de kast kwam, besefte ik dat ik prima kan praten, dat ik anderen kan begrijpen en dat ik er natuurlijk wél bij hoor. Ik was er gewoon al die jaren te bang voor geweest.’
Of, zoals Sheldon in Not the same zingt:
‘Je blijft je maar verstoppen,
blijft de breuk vanbinnen verstoppen,
tot je je realiseert dat het licht helder schijnt
door degenen die vanbinnen gebroken zijn.’

Coming out
Op zijn veertiende komt Sheldon uit de kast. Vroeg? ‘Ik piekerde al zo lang over wat er met mij aan de hand was, waarom ik zo stil was, ik had al zoveel angsten gehad – dus ik was al jaren gedwongen geweest om over mijzelf na te denken.’
Zijn ouders reageren warm en dan, een jaar later, in 2014, kijkt Sheldon naar het Eurovisie Songfestival. Dat is voor hem niet zomaar een show: ‘Op mijn tiende dacht ik al: waar zal mijn Eurovisieliedje over gaan? En welke kleding draag ik dan? Ik had er in de douche hele gesprekken over met mezelf.’

Conchita
Maar Conchita Wurst voor Oostenrijk zien winnen verdiept zijn festivalliefde duizendvoudig. ‘Ik zeg nu altijd dat ik, toen ik haar zag, een scheut adrenaline toegediend kreeg, maar als ik eerlijk ben voelde het… alsof ik iets verkeerds deed door naar haar te kijken. Het was beangstigend. Het was alsof je – en ik bedoel dit echt niet negatief – als je klein bent met je ouders naar een film kijkt en er begint een seksscène. Je weet niet hoe je moet reageren en je denkt dat je ouders denken dat je dit niet zou moeten zien. Toen Conchita optrad waren er gezinsleden die niet goed begrepen waar ze naar keken en dat ook uitspraken. Maar het gekke was: ik voelde een vreemde veerkracht in mezelf ontstaan, een bepaald soort kracht. Ik voelde: dit wil ik doen. Ik wil de persoon zijn die daar staat en een voorbeeld is voor anderen, die met gezinsleden zitten te kijken die mij maar niks vinden.’

Gedicht
Nog een jaar later, in 2015, schrijft Sheldon in zijn notitieboekje (hij draagt het nog altijd bij zich) een soort gedicht. ‘Ik had vrienden gemaakt en was toegelaten tot een muziekacademie, en ik was zo trots dat ik alles kon waarvan me verteld was dat ik het niet kon, alles waar mijn familie en hun religieuze vrienden voor gebeden hadden. En toen begon ik te beseffen dat anders zijn juist mijn sterke punt was.’
Flash forward: Dat gedicht is nu de tekst van zijn Eurovisieliedje. ‘Een jaar of twee, drie later wilde ik er een song van maken, want toen ik het schreef loog ik eigenlijk een beetje tegen mezelf. Ik wilde graag op het punt zijn dat ik er mijn kracht in kon zien, maar rond mijn achttiende was dat pas bereikt.’

Tweede coming out
Tegen die tijd heeft hij ook zijn ’tweede coming out’ gehad, die hij zelf belangrijker vindt. ‘Toen ik voor mijn homoseksualiteit uitkwam was ik nog zo onzeker. Maar pas toen ik zei: “I want to be a gay male who dresses up and dresses big and lives life excitingly, and always does things different from everybody else,” wist ik: ik heb mezelf gevonden.’
Om tot die realisatie te komen is nog een behoorlijk muzikale weg nodig, en in Sheldons geval is die – letterlijk – terug te zien. Volg de auditielinkjes hieronder en zie hoe alles leidt naar Eurovisie 2022:

2016
Auditie voor The X Factor Australia.
Sheldon zingt Ordinary people van John Legend. Wordt geëlimineerd tijdens de bootcamps.
Met jurylid Adam Lambert praat Sheldon over zijn uiteindelijke doel: Eurovisie.

2018
Auditie voor The Voice Australia.
Sheldon zingt Do you really want to hurt me van Boy George, die ook zijn coach wordt. Voor het eerst draagt Sheldon zelfgemaakte kleding, waar zijn vader hem bij geholpen heeft. Sheldon wordt derde in de finale.
Met Boy George praat hij over zijn uiteindelijke doel: Eurovisie.

2019
Auditie voor The Voice Australia, de ‘all-star’-editie.
Sheldon zingt Frozen van Madonna en wordt geëlimineerd in de halve finale.
Met coach Delta Goodrem praat hij over zijn uiteindelijke doel: Eurovisie.

Masker
Vanaf 2019 draagt Sheldon tijdens interviews en optredens een kristallen masker. Om alsnog te schuilen? Zie zijn vroegere jaren? Nee: ‘Mijn genderfluïde fashion, de kristallen, de maskers, mijn kleding, mijn nagels, de make-up… dat draag ik bijna als een harnas, als een deel van mijn identiteit, hoewel het soms verre van comfortabel is haha! Maar het is dus niet om me minder kwetsbaar te voelen, want mijn teksten blijven rauw. Het is bedoeld als mooie toevoeging aan wat ik zing, voor mijzelf en voor mijn publiek.’
Nog een quote: ‘I see it as wearable art, and if you can wear art, why wouldn’t you?’

Eurovisie, Eurovisie
In 2020 doet Sheldon een poging om mee te doen aan de Australische voorronde. Hij wordt niet gekozen. Maar twee jaar later wel: ‘Of het nu op een landbouwfestival was, of achterin een kroeg, ik heb mijn optredens altijd als een Eurovisie-performance benaderd. Toen het aanbod eenmaal kwam en de contracten getekend waren, was ik “so ready”. Ik wist alleen niet zeker of Australië zo iemand als ik zou willen, dus ik had allerlei versies van mezelf bedacht. Maar toen we zochten naar het juiste liedje zeiden de producers: “just come as you are”.’

Viering
En dan denkt Riley weer aan zijn allervroegste liedje, zijn allervroegste gedicht: Not the same.
Afloop: hij wint de Australische voorronde zonder noemenswaardige tegenstand, draagt op het Somgfestival een masker van The House of Emmanuele en kleding van ontwerper Alin Le’Kal, en intussen juichen zijn ouders en zijn zusje voor hem.
‘Mijn familie is veranderd door de jaren, ze zijn ook minder godsdienstig, ze steunen me in alles, en daarom ben ik extra blij om het lied nu te kunnen brengen, want dat wat ik erin beschrijf is niet meer actueel. Ik sta dus niet te verkondigen dat iedereen me een creep vindt en dat ik daar zo onder lijd, nee, deze song is een viering van het feit dat we verschillend zijn. En dat kan ik mede dankzij mijn familie en vrienden doen.’

Van iedereen
Daarmee is Eurovisie een prachtig eindpunt van een vertelling over het naar binnen gerichte Australische jongetje dat nu een naar buiten gerichte performer.
Die in 2022, kan zeggen:
‘Hoeveel mensen zijn er niet, die steeds maar herinnerd worden aan wat anderen denken dat ze zijn? Die steeds maar herinnerd worden aan hun seksualiteit, hun gender, hun huidskleur? Ik ben heus geen enorme activist voor alles en iedereen, maar we hebben allemaal wel een spoortje van zo’n ervaring, van het gevoel dat anderen denken beter te weten wie wij zouden moeten zijn. Ik schreef dit lied voor mezelf, maar nu het deel van Eurovisie is, is het van iedereen.’

Not just me
Of, met de woorden uit zijn liedje:
‘Dus je laat de pijn achter je en zoekt naar een manier
om een spel voor jezelf te maken,
misschien een spel waar iedereen aan mee kan doen,
want ik ben niet de enige die not the same is:
we‘re not the same,
we‘re not the same,
we‘re not the same.’