Hij wordt Mister Eurovision genoemd: Johnny Logan. Hij won, won, won: drie keer kampioen, waarvan twee keer als zanger en twee keer als componist – niemand doet hem dat na. What’s another year – Hold me now – Why me. Elke keer was het weer raak. Elke keer? Eh… In deze aflevering van Met de oren van nu kijken we terug op de grote hits, maar ontsluiten we ook de – let op – zeven andere pogingen die Logan deed.

WHAT’S ANOTHER YEAR

Een bedeesde Ierse jongen zingt een liedje vol pijn. Dat was de indruk die het publiek en de jury’s kregen van Johnny Logan. Het was 1980. Zijn liedje was serieuzer en muzikaler dan veel van de andere bijdragen. Een a-typisch songfestivallied was het, met die lange saxofoonsolo en die klagende vraag: What’s another year – wat betekent nóg een jaar erbij voor iemand die alles al verloren heeft? Songwriter Shay Healey schreef het voor zijn moeder, nadat haar man, zijn vader, overleden was. Johnny Logan zong het, won en was van de een op de andere dag een Europese beroemdheid. Johnny comes marching home stond er op de kartonnen borden die de mensen omhooghielden, toen hij in Dublin de vliegtuigtrap af kwam.

KRONINGSFEEST

‘En toen won ik de voorronde. Ik was vierentwintig en nog nooit in mijn eentje alleen buiten Ierland geweest,’  zegt Logan. Een van zijn vrienden, die erbij was, in 1980, vertelt over de avond na de eindoverwinning: ‘Laat in de avond, toen iedereen naar zijn hotelkamer ging, kon Johnny niet slapen, door alle adrenaline. En dus ging hij zwemmen. Midden in de nacht. Hij probeerde de spanning uit zijn lijf te zwemmen.’ Na het festival werd hij overal gevraagd. Eén van zijn bijzonderste optredens was die op het kroningsfeest van Koningin Beatrix, die speciaal naar hem had gevraagd.

IN DE WILDERNIS

Maar na het songfestival bleek dat Logan onder contract stond bij twee verschillende managers, en die wilden natuurlijk allebei geld zien. Logan zat wekenlang in de rechtszaal. Hij moest ze uiteindelijk twee jaar lang allebei een percentage van zijn inkomsten betalen. Daarbij kwam dat de opvolger Save me geen hit werd, dat er geen boekingen kwamen, dus naar eigen zeggen voelde hij zich aan het eind van zijn Eurovisiejaar vooral: ‘gebroken’. Moeizame jaren volgden. Logans vriend Shay Healy, de songschrijver van What’s another year zegt over die tijd: ‘He had seven years in the wilderniss’.

do it again

In de wildernisjaren ontwikkelde Logan zich als liedjesschrijver. Maar zijn carrière stond stil, en dus zegt hij nu, over die periode: ‘Het enige dat ik kon doen om van het predikaat ‘eendagsvlieg’ af te komen was: Do the Eurovision again, and not just do it, but win it.’

Hij schreef Hold me now, een intiem en persoonlijk lied, dat gaat over de laatste avond die je met je geliefde doorbrengt. Het afscheid breekt al bijna aan, maar Logan smeekt om ’tijd’ geen factor te laten zijn en nog één keer vastgehouden te worden. Toen hij Shay Healy om raad vroeg over een nieuwe deelname aan het festival zei die: ‘Do it!’ Logan zei: ‘But if I don’t win, people will laugh at me.’ Healy antwoordde: ‘People have already laughed at you. You’ve got nothing to lose.’

Maar er waren zware schulden. Logan had zijn huis moeten verkopen, en om Hold me now op te nemen zelfs extra moeten lenen van de bank. Maar hij won het songfestival – opnieuw, en over de periode erna zegt hij: ‘Toen volgden de beste jaren van mijn leven. Niet alleen muzikaal, maar ook op het persoonlijke vlak.’

HOLD ME NOW

Tijdens zijn optreden was hij uitzonderlijk geconcentreerd. De lange noot aan het einde van de bridge, het voorlaatste woord van de zin ‘I will always love you’ lijkt uit zijn diepste verdrietszenuw te komen, en die waarachtigheid, dat intense, wordt herkend. Het verschil met het land dat als nummer twee eindigt is meer dan dertig punten.

Later zal hij zeggen: ‘I always entered with good songs that weren’t written for Eurovision. They were written from the heart.’ En ook, in een interview uit 2015 met het Algemeen Dagblad: ‘Een goede vriendin van mij, Lucy, was een groot fan van Hold Me Now. Als we bij elkaar waren, zong ze het vaak. Het was pas toen zij overleed en ik afscheid van haar moest nemen, dat ik me realiseerde dat de tekst een dubbele lading kon hebben.’

Grappig detail: Hold me now – toch een droevig lied – werd het lied dat supporters van de Ierse voetbalclub Bohemians zingen als ze een uitwedstrijd moeten spelen.

VRAGEN

Het zijn ballades, het zijn liederen die vragen verwoorden die iedereen – meestal op donkere momenten – gehad heeft: What’s another year to someone who’s lost everything that he owns? Of: What do you say when words are not enough?

Maar in de laatste winnende Logandeelname werd een heel andere vraag gesteld: Why me? Het is een stralende vraag: Waarom ben ik de uitverkorene? Wat is er zo bijzonder aan mij? Een vraag waar niet eens een antwoord op nodig is, omdat het vooral een bericht aan de wereld is: er is iemand voor mij en hij of zij maakt me overgelukkig.

WHY ME

Logan schreef meer en meer voor anderen. Vooral ook voor de Ierse zangeres Linda Martin. Zij zong Why me in 1992 – opnieuw – naar een eerste plek voor Logan, die overigens Séan Sherrard heet, Johnny Logan is zijn artiestennaam. Over deze laatste victorie zegt Sherrard: ‘Mensen vroegen me na de tweede keer vaak: waarom geen derde keer? And I supposed I must have thought: could I?’

Toen hij met Why me voor de derde keer won, droeg hij, tijdens het winnaarsinterview aan het eind van de avond, de winst op aan zijn eigen vader en aan die van… Shay Healy. In een documentaire die een paar maanden later gemaakt wordt zegt Healy: ‘Johnny Logan has entered the book of legend.’

TERUGKIJKEN HEEFT GEEN ZIN

Daarna was er geen Loganbijdrage meer te horen op het songfestival. Hold me now werd nog gekozen als het op twee na belangrijkste festivallied. En Logans carrière bleef niet al te uitzinnig, maar toch stevig genoeg doorgaan, vooral in landen als Duitsland en Denemarken. Tegenwoordig zingt hij ook Ierse folksongs, hij treedt vaak op bij nationale en internationale songfestivalfinales, hij neemt duetten op (zoals ooit met de legendarische André Hazes) en keek met Ali B. terug op zijn hits in het televisieprogramma Ali B. Op Volle Toeren.

Over zijn nare jaren zegt hij: ‘There is no point in looking back. You learn from your mistakes, you don’t live with them. It took me a while to learn that. I was very sorry for myself for a couple of years. And I think that came across in the press at the time. I felt very alone. You get to a point that you are surrounded by your problems and you don’t realise there’s a bigger world around you. I am older now, and all I can say is: whatever happened then is what shaped me the way I am now. And I’m very proud of what I’ve achieved since then and where I got to.’

EN NOG EENS DEELNEMEN?

‘I will never stop singing those songs. They are a part of me. I love them.’ Aldus Logan nu. Maar nog eens inzenden? Na de winst in 1992 zei hij: ‘There is no point of doing it again. There is nothing else to prove.’ In 2009 werd hij voor Ierland gevraagd om nog eens deel te nemen, maar hij bedankte.

ZEVEN ONBEKENDE SONGFESTIVAL-LOGANsongS

Maar helemaal waar is dat toch niet, want in 2004 en 2005 deed Johnny Logan opnieuw een gooi. Hij wilde best weer opnieuw naar het songfestival. Alleen niet voor Ierland, maar voor… Nederland.

Daarover straks meer. Eerst zetten we de andere Ierse pogingen om goud te winnen op een rij. Want naast de bekende liedjes waren dat er ook… VIJF. Ja, in totaal heeft Logan tien keer geprobeerd mee te doen – meestal als componist.

1. 1979: Angie
In 1979 – dus een jaar voor What’s another year – deed hij ook al mee aan de Ierse nationale finale. Met een liedje van eigen hand – Angie – belandde hij op een derde plek. Helaas is dit lied niet online bewaard gebleven. Er zijn geen filmpjes van, en Logan heeft het ook nooit opgenomen.

2. 1984: Terminal 3
In 1984 componeerde hij zijn eerste songfestivalliedje voor de bekende Ierse zangeres Linda Martin. Het was een uptempo-song, Terminal 3. Het won de Ierse finale en óók bijna de internationale finale! Met maar zeven punten verschil verloor Linda Martin van de Zweedse boyband The Herrey’s, die met hun Diggiloo-diggiley voornamelijk Eurovisie-cultgeschiedenis schreven.

3. 1985: Hearts
Logans broer. Mike Sherrard, treedt aan in de Ierse voorronde. Mike is al sinds 1980 nauw betrokken bij alles wat Johnny Logan doet, bij veel van Logans projecten had hij de muzikale leiding. Met Hearts proberen de broers het opnieuw voor Ierland, en nu zingt Mike. Het lied wordt achtste, en dus allerlaatste.

4. 1986: If I can change your mind
Een nieuwe poging in 1986. En weer schrijft Logan voor Linda Martin. Dit keer is het de ballade If I can change your mind. De combinatie Logan/Martin, twee jaar eerder nog goed voor de voorrondewinst, belandt nu op een vierde plaats.

5. 1991: When do I get over you?
Logan neemt een pauze. Maar in 1991 wil zijn broer Mike opnieuw een gooi wagen. Logan schrijft uiteraard de song weer. Opnieuw wordt het een ballade en opnieuw een titel die een vraag is: When do I get over you?
Het lied wordt zesde in de Ierse voorronde.

Een jaar later is het dus weer raak voor Logan én voor Linda Martin. Met Why me winnen ze in 1992 het Eurovisie Songfestival. En dan blijft het stil, want Logan heeft op Eurovisiegebied niets meer te bewijzen.
Tot… een Nederlandse zanger met hem uit eten gaat.

JOHNNY LOGAN EN NEDERLAND

6. 2004: The story of my life.
De Nederlandse zanger Arno Kolenbrander – bekend geworden als winnaar van de Soundmixshow – zingt in de eerste halve finale van de Nederlandse voorronde een lied van Johnny Logan. Dat is op z’n minst verrassend te noemen. Logan laat weten dat het één van de vier liedjes in zijn leven is die hem werkelijk persoonlijk beroeren. Helaas scoort de song niet goed: Kolenbrander bereikt de finale van het Nationaal Songfestival niet.

Maar: hoe kon een Nederlandse zanger Logan zo ver krijgen om toch weer deel te gaan nemen? Eurostory sprak Arno Kolenbrander en kijkt met hem terug.

Hoe kwam je in contact met hem?
We zaten bij hetzelfde management. Zo leerden we elkaar kennen en raakten bevriend. We gingen uit eten. Het contact is wel verwaterd, moet ik eerlijk bekennen. Die man wisselt vaker van telefoonnummer dan ik van sokken. Maar ik denk dat we, als we elkaar zien, zo de draad weer oppakken. Hij zat in die tijd best veel in Nederland, we ontmoetten elkaar regelmatig. Soms traden we op dezelfde locatie op. We hebben ook weleens duetten gedaan, What’s another year en Hold me now.

Was het jouw idee om aan het songfestival mee te doen, of kwam hij ermee?
Het was mijn idee. Want ik dacht natuurlijk: als ik mee ga doen met het songfestival en Johnny Logan schrijft een liedje voor me, dan vergroot dat mijn kansen enorm. Het songfestival is zo’n mooi podium, ik zou het zo weer doen. Ik had destijds al eens meegedaan aan de voorronde, in 2000, met een liedje van Peter de Wijn. Dus ik vroeg het, tijdens een etentje, aan Séan en hij zei gelijk ja, dat was heel makkelijk. Hij twijfelde geen moment. Hij ging vlak erna terug naar Ierland en ik denk dat het liedje er een week of drie later was. In de demo-versie.

Wat dacht je toen je het voor de eerste keer hoorde?
Ik vond het helemaal kicken. Weet je, ik was veertien toen hij in 1987 het songfestival won, en dan krijg je een liedje thuisgestuurd dat door die man ingezongen is. En dat wordt dan jouw liedje! Toen waren er wel kippenvelmomentjes.

Vond je het bij jezelf passen?
Ja, eigenlijk wel. Ballads passen bij mij, ik ben geen beweger.

Wat is voor jou de kwaliteit van Logans composities?
De liedjes klóppen gewoon. Er zit nooit iets in waarvan je denkt: hm, dat heeft hij gepikt, of: had hij dat niet anders kunnen verzinnen? Daarbij zijn ze vaak heel mooi en heel passend gearrangeerd.

Het liedje scoorde minder goed op het nationaal songfestival dan je van een Logan-song zou verwachten.
Dat vind ik nog altijd raar. Het enige dat ik onthouden heb is dat Daniël Lohues, die destijds in de jury zat, zei: ‘Ik vind het niet het beste liedje van Johnny Logan.’ Waarop ik me afvroeg: als het door mijn buurman geschreven was, had ik dan misschien wel gewonnen? Persoonlijk was ik het ook niet met hem eens, want ik heb thuis nog altijd de door Johnny Logan zelf ingezongen demo liggen, en als ik dat weer beluister denk ik nog altijd: dit is een superliedje.

Hoe reageerde Logan zelf?
Hij heeft het teruggekeken en hij zei: het ligt niet aan jou, het ligt niet aan het liedje, het ligt gewoon aan de keuze die ze op dat moment maakten. Daar was hij heel nuchter in.

Heeft hij het ooit zelf gezongen?
Dat durf ik niet te zeggen. Ik heb in Nederland de orkestband laten maken, de productie is hier gedaan. Ik weet niet eens of hij ooit die band gekregen heeft. Eigenlijk gemeen, dat ik die niet gegeven heb, hè?

Denk je dat je nog eens opnieuw een liedje van hem zult zingen?
Als er weer voorrondes komen in Nederland, dan zou ik niet onwelwillend zijn om het nog eens te proberen.

En je zou denk ik ook niet onwelwillend zijn om nog eens een liedje van Johnny Logan te zingen?
Dan ga ik toch maar eens kijken of ik zijn telefoonnummer kan achterhalen.

6. 2005: How does it feel?
In 2004 is er in de Nederlandse theaters een songfestivalprogramma te zien: Songfestival In Concert. Het Orkest van de Nederlandse Luchtmacht Kapel speelt Eurovisiehits, die gezongen worden door vier Nederlandse performers: Laura Vlasblom, Brigitte Nijman, Stephen Stephanou en Tony Neef. Maar er doet ook een internationale ster mee: Johnny Logan. Hij zingt naast zijn eigen hits bijvoorbeeld een Engelstalige versie van Hemel en aarde, de Nederlandse inzending van 1998 van Edsilia Rombley. Tijdens het Nationaal Songfestival van 2005 treedt de groep (minus Logan) aan met het laatste voorrondeliedje van zijn hand. Opnieuw een vraag in de titel, maar dit keer zéér uptempo: How does it feel? Onder de naam Airforce wordt de groep nipt tweede.

CONCLUSIE

Johnny Logan ís Mister Eurovision. Die constatering blijft overeind. Maar dat hij élke keer raak schoot valt niet vol te houden. Dat hoeft natuurlijk ook niet, de omstandigheden moeten maar net meewerken en je moet daarnaast nog wat geluk hebben. Zelf zegt hij: ‘You don’t win the Eurovision just by being a good singer or because you have a great song. You also win it because you appeal to the different juries that are around.’ Dat laatste deed hij váák, en soms dus niet. In elk geval heeft hij aangetoond dat het publiek herkent wanneer je zingt alsof je leven ervan hangt. Dat deed hij in 1980 en zeker in 1987. Don’t – don’t close your heart to how you feel.