Vorige week verscheen Een leven lang geleden, de biografie van Getty Kaspers, met Teach In de laatste Nederlandse songfestivalwinnares (1975). Dave Boomkens schreef het boek, en wij vroegen schrijfster Hanneke Hendrix om het te lezen. Dit is wat ze beleefde.

Te bizar
Het is twee uur ’s nachts als ik aan de eettafel in het donker, bij alleen het licht van het computerscherm filmpjes op YouTube aan het kijken ben. Van het optreden van Teach In bij Sjef van Oekel dat compleet ontspoort. Met schreeuwende Kerstmannen, omvallende boekenkasten en Van Oekel die in een fietstas kotst, van reclames voor Sporthuis Centrum, van dé Veronicajingle, en van een videoclip van Bert van der Veer.
‘Wat ben je aan het doen?’ vraagt mijn man, die met slaaphoofd om de deur kijkt.
‘Het is te bizar,’ zeg ik.
‘Wat is te bizar? Waarom lig je niet in bed?’
Ik slaap nog niet, omdat ik niet op kan houden met lezen en omdat ik om de zoveel pagina’s afvraag hoe een liedje klonk, hoe een clip eruit zag, hoe iets op televisie ging. En aangezien ik geen smartphone heb moest ik wel de trap afsluipen, naar de woonkamer, om daar al het beeld op te zoeken. Het leven van Getty Kaspers is te bizar en dat heeft niet alleen maar te maken met het Songfestival, het heeft te maken met hoe Kaspers door het leven dendert als een uit het lood geslagen vuurpijl, die meteen na afschieten wild cirkelend op weg naar het nu gaat.

Achter het liedje
Ik ben een groot Songfestivalfan en derhalve denk ik dat er twee grote referentiepunten zijn in de geschiedenis van Nederland tijdens dit festijn: 2013: Het Jaar Van Anouk en, natuurlijk, 1975: De Laatste Keer Dat Nederland Het Songfestival Won. Maar nooit kende ik het hele verhaal achter het liedje en degene die het zong. Ja, ik wist wel wat van iets met Oostenrijk en een biologische moeder die Kaspers plotsklaps terug kwam halen, maar ik wist niets van het woelige leven na het jubeljaar 1975.

Smullen
Een leven lang geleden is smullen. Ik las het in twee nachten uit. Alles komt voorbij, van de peukjes die in de green room in ‘75, backstage tijdens het Songfestival, rondgebracht worden door dames met vending trays, van die dienbladen met vakjes, tot de Veronicajingle die Teach In inzingt, naar Kaspers’ mislukte solocarrière in ‘82 waar ze opnieuw de hitparades probeert te halen met een Agnetha-Fältskog-cover en een liedje dat de loftrompet afsteekt over Enschede, tot het schrijnendste van het hele boek: werken op een camping in de Portugese Algarve met een man die haar besteelt en slecht behandelt. Iedere dag wandelt ze op weg van haar huis naar de camping, langs witgepleisterde hotels, ziet mensen met gouden horloges, dure zonnebrillen en ineens realiseert ze zich dat ze zelf acht jaar eerder zo’n luxe leven leidde, zelf in zulke hotels logeerde. ‘Niemand applaudisseert meer, ik word niet meer in de watten gelegd, niemand prijst me meer,’ zegt ze op haar werk tegen haar collega’s.

Ongemak
Als ze eenmaal weer terug in Nederland weet te komen is ze lang thuisloos. Ergens rond die tijd zegt ze: ‘Maar hoe ik ook mijn best deed om gelukkig te zijn, in mij bleef een soort onduidelijke homp lucht zitten.’ Die ongemakkelijk zittende onduidelijke homp lucht is, hoewel niet een heel sierlijke metafoor, het overheersende gevoel van dit boek, van het leven van Getty Kaspers. Alles wat Dave Boomkes haar ín het moment laat zeggen is doordrongen van een gevoel van ongemak. Er hangt continue een dreiging in de lucht, ook als alles goed lijkt te gaan. Andersom werkt het ongeveer hetzelfde: vaak blikt ze in het boek terug en verzucht ze dat de tijd waarop wordt teruggeblikt zo mooi was. Dat ze het toen goed had.

Lekker
Terwijl die tijd helemaal niet als gelukkig leest, als je terugbladert. Eind jaren negentig rijdt ze door Weiz, langs de plek waar ooit haar ouderlijk huis stond, en mijmert ze over vroeger. Ze zegt dan: ‘Toch wilde ik niets liever dan in Weiz zijn, daar waar ik mijn gelukkigste jaren had gekend.’ Terwijl haar jeugdjaren juist als een vreselijk onzekere en eenzame tijd lezen. En dit alles is precies waarom Een leven lang geleden van Dave Boomkens zo smeuïg is en zo ontzettend lekker leest: je luistert naar iemand die zichzelf tegenspreekt als het gaat om gevoel en om emoties, die gedetailleerd en zonder gêne haar hele leven uit de doeken doet en dit alles vertelt alsof je bij haar op de bank zit en je al een uur met een kouwe kop koffie in je hand zit omdat je de tijd vergeten bent. Een personage, dat geen personage is maar een echt mens.

EEN LEVEN LANG GELEDEN. HET BEWOGEN LEVEN VAN GETTY KASPERS
Dave Boomkens
Luitingh-Sijthoff, 2019
232 bladzijden
Nederlands