Estland stuurt het liedje met de langste Eurovisietitel ooit, en niet één, maar twee woorden staan tussen haakjes, ook dat is niet eerder vertoond. Bovendien sturen de Esten niet één, maar twee bands. Hoe zit dat, waar gaat dat (langtitelige) lied over, vanwaar die (dubbele) haakjes, en wie zijn die (zes) artiesten eigenlijk?

De bands
De twee bands die samen optreden zijn 5MIINUST (vier hiphoppers) en Puuluup (twee nu-folkzangers). Ze ontmoetten elkaar bij de uitreiking van de Estonian Music Awards in 2019, konden het goed vinden en besloten wat concerten samen te gaan doen. Eerst speelde de ene groep een set en dan de andere groep, maar na een tijdje probeerden ze in elkaars songs mee te doen, als in een soort (vrolijke) mash-up. Dat beviel, en toen trokken ze naar een (gezamenlijk) songschrijfkamp.

(Echt) niks
Daar ontstonden twee liedjes, eentje met een geneuried refrein – heel geschikt voor Eurovisie, want universeel. Maar het andere (nummer) beviel hen meer. De tekst daarvan ontstond na een gesprek over drugsgebruik, en hoe iedereen er wel vanuit zou gaan dat ze daar heel veel van wisten, want hé, alle artiesten doen drugs, toch? Nee, niet altijd. De titel van de songs is dus: ‘(Nendest) narkootikumidest ei tea me (küll) midagi’ – ‘wij weten (echt) niks over (deze) drugs.’ Daarover straks meer, nu (eerst) terug naar de bands.

5MIINUST
De rappers die hun band ‘vijf minuten’ noemden waren (oorspronkelijk) inderdaad met vijf personen, totdat ‘Gameboy Tetris’, nummer vijf, vorig jaar de groep verliet. 5MIINUST is een van de allerbekendste Estste bands, met (natuurlijk) hitsingles, maar ook een te bestellen bordspel, te bestellen T-shirts en zelfs een kauwtabak-lijn (!). O, en een rap- of hiphopgroep zijn ze (eigenlijk) niet – ‘wij maken het soort muziek dat je opzet als je thuis een feestje organiseert’.

Puulup
Net als (misschien) de songs van Ramo en Marko van Puulup, al is hun genre toch meer dat van de folk, met vooral dat ene bijzondere (en bijna verdwenen) instrument: de talharp. Omdat ze de talharp van de vergetelheid redden, noemen ze hun eigen genre ook wel zombiefolk. Puuluup bestaat uit een samengaan van twee woorden: puul (hout, waar de talharp van gemaakt is) en luup (naar ‘muziekloops’, de manier om bepaalde maten of beats vast te zetten en daarna herhaald af te spelen).

Drugs
(nendest) narkootikumidest ei tea me (küll) midagi, hun Eurovisieliedje, is overigens een voorbode van een heel album dat de mannen van 5miinust en Puuluup samen opgenomen hebben en dat onlangs uitgekomen is. Maar laten we eerst wat meer naar de tekst kijken. Die gaat dus over ‘dat we (echt) niks van drugs af weten.’ Zo zingen de mannen regels als:
Ik weet niks van drugs, ik ken enkel frisdrank en cider.
Het verschil tussen vitamine en speed? Ik zou het je niet kunnen vertellen.
En:
Wij vermijden verslavende middelen, want we zijn niet rijk.
Achter in ons zomerhuisje staan alleen IPA’tjes op tafel.
En zijn onze zonnebrillen er om onze pupillen te verbergen?
Nee hoor, die hebben we op voor de grap.
Als je helemaal vooraan staat, dan kun je dwars door ze heen kijken.

Zak
De toevoegingen in de rest van het lied zijn niet (helemaal) duidelijk. Er worden nog wat ontkenningen gepleegd, over hun ‘jurken’ bijvoorbeeld, die hebben ze in ‘vuilnisbakken gevonden’. Jurken? En er is een zak, ja, maar daar zitten (statiegeld-)flessen in (detail: in de tekst stond eerst dat de zak vol zat met groene ‘Lay’s’, het chipsmerk – maar in Eurovisieliedjes mag niet over bekende merken gezongen worden, dus dat moesten de mannen veranderen). En toch: er komen ‘verdrietige meisjes’ langs om hun ‘snoepjes’ weg te halen. En ‘verstop de zak!’. Toch schuldig? Let wel, de titel zegt dat ze niets van deze drugs weten. Wel over andere?

Dans
Er staat in de tekst ook nog een woordspeling op een oud Ests liedje dat weer van een oud Italiaans liedje komt, iets over klaprozen en eendjes – maar dat wordt (te) ingewikkeld om (goed) uit te leggen. Rest ons nog iets over de (heel bijzondere) dans te zeggen, die al jaren gebruikt wordt door Marko, de oudere, kaalhoofdige zanger van Puuluup. De dans wordt door de mannen de ‘Veisson’ genoemd, naar Marko’s achternaam. Maar Marko heeft hem weer van ver in de geschiedenis, namelijk van het eilandje Vormsi, waar Marko’s vader woont. En daar zeggen ze dat zelfs de Vikingen hem al dansten.

Doel
Tenslotte: het doel van deze (wel heel particuliere) Estse deelname. ‘De achtste plek,’ zeggen de bandleden. ‘Nee,’ zeggen ze, ‘ons album verkopen. ‘Of nee, de talharp bekendheid geven.’ Nee, nee, nee, schudden ze dan toch: ‘feesten!’

Bronnen: deze en deze.

Copyright foto: Sarah Louisse Bennett/EBU