1988 gram. Bijna twee kilo boek. Dat is wat je krijgt als je de gehele Belgische Songfestival-historie probeert te vatten. Jonathan Hendrickx en Jasper Van Biesen deden het. Zo’n historie is geen kwestie van enkel feiten en cijfertjes. Het Songfestival is een verhaal, een onvergetelijke herinnering voor elke deelnemer. Over die herinneringen vertellen ze, de Belgische oud-deelnemers, soms zelfs voor het eerst sinds lange tijd.

Ja, de feiten en cijfertjes staan er heus wel in, er zijn eindeloos veel lijstjes en er is uniek beeldmateriaal. Dus wie alles wil weten van België, een van de allereerste Eurovisiedeelnemers ooit, komt alleen daar al een heel eind mee. Hendrickx en Van Biesen, mede-oprichters van songfestival.be, deelden die rijke historie in in decennia, elk met een eigen kleur.

En ze beginnen ieder jaar met de Belgische preselectie. Hoe zat die in elkaar? Wie besliste mee over de Belgische inzending? Als het een live show betrof: hoe verliep die? Wie was de uiteindelijke winnaar? Hoe deed diegene het op het uiteindelijke Songfestival? En wat valt er verder eigenlijk over het festival van dat jaar te vertellen? En de winnaar? En eventuele hits die zijn voortgekomen uit dat jaar?

Ja, echt al die vragen worden beantwoord. Ook is er rekening gehouden met de lezer die geen of weinig ervaring heeft als Eurovisiekijker: met een heus ‘Lexicon van Songfestivaltermen’ maken de auteurs de Belgische Eurovisiegeschiedenis toegankelijk voor iedereen.

Op Eurovisite
Maar die geschiedenis begint pas echt bij het moment waarop de feiten en cijfers mensen worden: mensen van vlees en bloed, die toevallig België vertegenwoordigden op het Songfestival, maar dat natuurlijk nooit zonder angsten of onzekerheden deden, zonder overweldigd te worden door alle aandacht, het podium, de miljoenen kijkers. Veel van die Belgische oud-deelnemers leven nog, en meer dan dertig gaven een interview voor dit boek. De auteurs noemen het ‘Op Eurovisite’, naar hun eerder uitgebrachte podcastreeks.

Tapijtenverkoper
Ja, er zijn de grote namen: Clouseau, Sandra Kim, Tom Dice – alleen daarom boeit dit boek natuurlijk al. Maar minstens zo interessant zijn de interviews met namen die je misschien een beetje was vergeten.

Linda Lepomme bijvoorbeeld, die in 1985, na een hoop intern gesteggel en een dreigende voortijdige ‘opgave’ van België, plotsklaps werd gevraagd voor het Songfestival en in een ondenkbaar korte periode zich het liedje en haar act eigen moest maken. Dat de Vlaamse omroep niet bepaald een gespreid bedje voor haar had klaarstaan, was al duidelijk, en zelf blikt ze daar nu ook op terug. Moederziel alleen moest ze afreizen naar het Songfestival in Göteborg. De reis voor haar kapper moest ze zelf betalen, en die mocht niet backstage, ‘dus toen ik moest zingen was mijn kapsel al ingezakt.’

Ze eindigde als allerlaatste, maar kreeg opvallend genoeg wel zeven punten uit Turkije. ‘Volgens mijn moeder heb ik die Turkse punten te danken aan een verliefde tapijtenverkoper. In 1984 was ik met mijn moeder op een cruiseschip waar ik zong. En in Istanbul wilde ze een tapijtje kopen. Die verkoper had veel aandacht voor mijn blonde haren en probeerde me te versieren. Dus toen ik mijn moeder na het Songfestival aan de lijn kreeg, zei ze al lachend dat het vast die tapijtenverkoper was die had mogen stemmen.”

Communie
Of Lisa del Bo (Liefde is een kaartspel, 1996) die op Eurovisie terugkijkt als een week in Oslo overgoten met tranen. Ze miste thuis, haar gezin, haar zoontje dat net die week voor het eerst communie zou doen. Regelmatig stapte ze huilend het podium af na een repetitie; het zingen ging slechter en slechter omdat de emotie ‘op haar stem ging liggen’. Halverwege de week was er een persconferentie. ‘Naast mij zat een moderator,’ blikt Lisa terug in het interview. ‘Hij begon meteen vragen te stellen over mijn zoon en zijn communie. Gij niet, hè man, dacht ik. Zei die kerel opeens dat hij mijn zoon live ging opbellen om te vragen hoe het daar ging. Voor een volle zaal journalisten! Er was niks afgesproken, mijn zoontje wist van niks. Maar hij zei niet veel. Gelukkig maar, anders was ik volledig gebroken.’ Daarna kreeg Lisa twee uurtjes voor zichzelf op haar hotelkamer. Wat ze daar deed? Huilen.

Plasje cola
Vrijwel nooit sprak Kate Ryan, de Vlaamse zangeres die internationaal succes boekte in de zeroes, over haar Eurovisiedeelname in 2006. Voor het boek van Hendrickx en Van Biesen doet ze dat nu wel. In een extra lang interview vertelt ze openhartig over het winnen van de Belgische voorronde Eurosong, de onvergetelijke periode in Athene, haar Turkse Eurovisiecrush van die weken. Maar ook over hoe ze langzamerhand verdronk in de ingewikkelde staging, de onbegrijpelijke choreografie, haar te hoge hakken. ‘Ik heb door het Songfestival op hakken leren lopen. Geef me nu hakken van twintig centimeter en I will do it. (glimlacht) Ik weet nog dat ik destijds in een plasje cola ben gaan staan zodat mijn hak goed bleef plakken op dat gladde podium. En dan nog schoof ik uit!’

En over diep verdriet, en de stilte die daarop volgde. Want ondanks haar favorietenstatus haalde Kate Ryan de finale niet. Toen dat duidelijk werd in de green room, voelde ze ‘iets wat ik daarna nooit meer heb gevoeld in heel mijn carrière. Ik kan die teleurstelling niet beschrijven. Ik (…) dacht dat ik heel België in de steek had gelaten.’

En meer, meer, meer
Wat dacht Sennek toen ze daags na de verloren halve finale van 2018 het ijskoude zeewater van Lissabon in stapte? Waarom stond Blanche, nauwelijks een uur thuis van haar vierde plek in Kyiv, alweer langs het sportveld van haar jeugdvereniging? Hoe bedwong Laura Tesoro haar zenuwen toen ze Justin Timberlake in de green room ontmoette? Zomaar wat vragen over 2018, 2017 en 2016 die beantwoord worden in 65 jaar België op het Songfestival. En zo kun je doorgaan, helemaal terug tot 1956.

Gewicht
Dus: 1988 gram. De Belgische Eurovisiegeschiedenis is rijk en – voor sommigen – ook onnoemlijk zwaar geweest. Het fascinerende, vermakelijke en soms ontroerende overzichtswerk van Hendrickx en Van Biesen is in dat opzicht nog vederlicht, want wat is twee kilo nou op vijfenzestig jaar?

65 JAAR BELGIË OP HET SONGFESTIVAL: ALLE ARTIESTEN, ALLE VERHALEN
Jonathan Hendrickx & Jasper Van Biesen
Baeckens, 2021
664 pagina’s
Nederlands
Bestel dit boek hier.