Je kunt hem kennen van hitsingle King (2015), toen als zanger in de formatie Years & Years. En bijna tien jaar en veel succesalbums en veelgeprezen acteerprestaties in hitseries later vertegenwoordigt Olly Alexander het Verenigd Koninkrijk op het Eurovisie Songfestival 2024 in Malmö. Waarom deze stap? Voordat die vraag aan bod komt eerst iets over zijn liedje:

Dizzy
‘Dit lied gaat over zó verliefd zijn op iemand dat je er duizelig van wordt.’

En dat blijkt ook uit de songtekst:

Maak je me weer duizelig van je kusjes
pak je m’n hand en draai je me
rond en rond tot het moment nooit stopt

De muziek is dansbaar, de beat is elektronisch en de harmonische progressie is hoopvol, elk refrein beginnend in mineur en eindigend in majeur. En zijn leven heeft een soortgelijk verloop.

Olly
Olly Alexander werd geboren in Harrogate, in het noorden van Yorkshire. Al op zijn tiende begon hij liedjes te schrijven en die gingen meteen over onbeantwoorde liefde. Zijn vader, een singer-songwriter die merkbaar leefde met de teleurstelling van een gemiste carrière, hielp hem bij de uitwerking van de songtekst, niet wetende dat het lied gericht was aan een jongen in Olly’s klas.

13
Vanaf zijn dertiende leefde hij alleen met zijn moeder. Zijn ouders scheidden en zijn vader verdween uit beeld – Olly was ervan overtuigd dat het door zijn geaardheid kwam. Op de middelbare school werd hij ermee gepest, waar hij stijlvol op reageerde door op schoolfeesten eyeliner op te doen. ‘Vechten, daar was ik niet zo goed in. Schreeuwen wel.’ Eén keer, tijdens een rugby-les, maakte hij een heel mooi doelpunt. Later, buiten, kwamen twee populaire jongens naar hem toe. Gek genoeg omarmden ze hem –
waarna ze hem op de grond smeten en z’n gezicht in de modder duwden.

Eetstoornis
Hij ontwikkelde de eetstoornis bulimia. Hoe dat kwam? ‘Controle. Mijn ouders scheidden, ik werd gepest en was niet oké met mijn homoseksualiteit. Dit was mijn manier om nog een beetje controle te hebben, en om mezelf te straffen.’

Dagboek (1)
Dit waren ook de jaren dat Olly een dagboek begon bij te houden. ‘Niet eten. Niet eten. Niet eten. Nooit meer cake. Geen pasta.’ Olly geeft aan nog steeds te huiveren als hij deze passages leest.

Dagboek (2)
Maar het dagboek was meer dan dat. Hij legde niet alleen het nu vast, van dag tot dag, maar ook de toekomst. ‘Ik legde vast dat ik op mijn vijfentwintigste een popster zou zijn.’ En ook andere doelen kregen een plekje, bijvoorbeeld dat hij een huis voor zijn moeder zou kopen. Dat dat gelukt is, ‘daar ben ik nog het meest trots op.’

Dagboek (3)
Voorafgaand aan de lancering van het eerste album, Communion (2015), ging Olly naar een psycholoog om alvast tips te krijgen over hoe hij moest omgaan met het komende succes. Waarop de psycholoog vroeg: ‘Hoe weet je dat?’ En Olly antwoordde: ‘Het staat in mijn dagboek.’

Succes volgde. King werd een nummer 1-hit in vele landen en ook de vervolgsingle, Shine, werd een hit.

Na het dagboek (1)
Na zijn vijfentwintigste stopt Olly’s dagboek. En het leven ging door, hij werd 27, 28. ‘Toen voelde ik me echt oud. Ik was voorheen één van de jonkies, en toen ineens niet meer.’ Dertig worden voelde anders. Als iets enorms, als een grootse prestatie. ‘Als je jonger bent, kan je je niet voorstellen dat je ooit dertig wordt. Het voelde als de eerste “big age”. En hij realiseerde dat hij zichzelf meer ging waarderen. ‘Misschien is er toch iets dat werkt.’ Het succes met Years & Years (inmiddels een solo-act) bleef, en hij werd ook een boegbeeld voor de queer community.

Queer
In de documentaire Growing up gay vertelt hij zijn moeder openhartig en in tranen hoe hij zijn coming out beleefde. En in de serie It’s a sin, over de AIDS-epidemie in de jaren 80, speelt hij Ritchie Tozer, een jongen die vanuit de Isle of Wight naar Londen komt om acteur te worden. Hij stort zich in de gayscene en de waarschuwingen van machthebbers voor dit ene onbekende virus wimpelt hij af als een poging uit conservatieve hoek om seks onder homo’s te saboteren. Hij is rebels en kwetsbaar, hecht waarde aan zijn vrijheid (als gay jongen) en stemt daarom op Thatcher – ‘Russell (T. Davies, de maker van de serie) heeft van mij verdorie een Tory gemaakt!’ reflecteert Olly komisch. Hij kreeg veel lof voor zijn acteerprestatie en werd zelfs genomineerd voor een BAFTA.

Visie
‘Wij (queers) worden veel aangevallen en de enige manier om daarmee om te gaan is solidariteit.’ Zijn visie als activist is: ‘Als je mensen een fundering geeft voor een idee of een manier van denken, al is het een kleine opening, kunnen ze het verder zelf.’ Het begint klein, ‘gewoon met aardig zijn naar elkaar toe in alledaagse interacties’. Toen queer rapper Lil Nas X op nummer 1 kwam te staan met Old Town Road, ‘wilde ik naakt door de straat rennen om het te vieren, zo belangrijk was dat moment voor me.’

Fans
Een deel van diezelfde queer community waar hij dit voor doet, keert zich nu tegen hem, omdat hij meedoet aan een competitie waar ook Israël aan meedoet. (Meer over de kwestie rondom Israël lees je hier). Voor Olly komen de aantijgingen hard aan. Hij wil juist ‘plezier geven en mensen bij elkaar brengen.’

Na het dagboek (2): Songfestival
Olly is al zijn hele leven fan. In een interview met Graham Norton vertelt hij in geuren en kleuren over zijn favorieten door de jaren heen: Euphoria (2012) – ‘iconisch en tijdloos’ – en Pastora Soler (2012) uit Spanje – ‘mijn favoriet aller tijden, wat een geluid kan zij produceren.’ En een andere opvallende favoriet: Silvia Night (IJsland, 2006). Graham Norton trekt zijn wenkbrauwen op. ‘Ze ging niet door naar de finale en werd uitgejouwd, mensen begrepen het niet maar ik vond haar geweldig.’ Hij noemt het een eer om – als hij ergens in de zestig is – terug te kijken en zichzelf in het rijtje te zien staan van artiesten die het Verenigd Koninkrijk vertegenwoordigden.

En daarna
En na het avontuur komt hij thuis en heeft hij weer tijd voor zijn vriend, en ook voor zijn katten. ‘Er zit een cameraatje in hun automatische voerbak, zodat ik af en toe met ze kan praten.’

Copyright foto: Sarah Louise Bennett, EBU

Bronnen:

  • NME: olly-lexander-breaks-down-in-tears-over-eurovision-israel-controversy
  • Cosmopolitan: olly-alexander-eurovision-interview
  • The Guardian: olly-alexander-on-hope-hedonism-and-hook-ups-if-youre-honest-you-dont-have-anything-to-hide
  • Rolling Stone: olly-alexander-eurovision-uk-interview-35803/
  • The Guardian: olly-alexander-on-success-sanity-and-its-a-sin-all-those-hot-guys-i-loved-it