Malik Harris (24), de Duitse vertegenwoordiger op het Eurovisie Songfestival van 2022, kijkt naar de finale van de comedyserie The Office, naar de allerlaatste aflevering. Een van de personages spreekt daarin deze weemoedige zin uit: ‘I wish there was a way to know you’re in the good old days, before you’ve actually left them.’ Malik zet de tv uit en begint te huilen.

Good old days
Malik: ‘Die zin raakte me zo. Ik besefte dat ik zoveel tijd besteed aan het verlangen naar een gedachteloze, kinderlijke, lichte tijd. Toen gelukkig zijn zo gemakkelijk was. Daarna begon ik aan het schrijven van een liedje over de good old days die voorbij zijn.’ Dat werd Rockstars, de song die hij daarna instuurt naar de Duitse omroep, de song waarmee hij uitgekozen wordt, de song die hij in Turijn op het podium brengt.

Het heden
Malik: ‘Maar ik probeer in mijn teksten ook altijd iets positiefs te verwerken. In Rockstars pleit ik voor minder terugdenken aan de good old days die achter ons liggen, maar de good old days te zoeken in wat we nu doen. Ik denk eigenlijk niet dat de good old days afgelopen zijn, alleen: we zoeken ze in het verleden. En we moeten ze in het heden zoeken.’

Vleugels
Maliks carrière als rapper en zanger begint in 2018 met vrolijkheid en vleugels: in het aanstekelijke Say the name gaat het over zijn ambitie: ‘Ik wil dat mijn naam zal klinken van in stadions tot in alle kleine kamertjes.’ en een jaar later is er de hit Bangin’ on my drum, over een bliksem van een verliefdheid. Malik wordt opgepikt door een grote platenmaatschappij, Malik zingt in voorprogramma’s van niet de minsten: Tom Odell bijvoorbeeld, of James Blunt.

Geen fucking clown
Maar dan komt corona. Tour na tour wordt afgezegd en Malik begint te twijfelen aan van alles: ‘Ze vragen me vaak: je was altijd zo’n vrolijke jongen? Nou, ik ben geen fucking clown die altijd in een goede bui is.’ En er gebeurt meer dan dat: in Amerika wordt George Floyd door een politie-agent vermoord, waarna wereldwijd de Black Lives Matter-beweging gerechtigheid eist en institutioneel racisme aan de orde stelt.

Zijlijn
Malik, kind van een witte Duitse moeder en een zwarte Amerikaans-Duitse vader, besluit zijn songwriting te veranderen: ‘Alles lag klaar. Een fijne carrière, de hits kwamen, ik speelde op grote podia. Maar toen zag ik dat filmpje. Dat afschuwelijke filmpje van de moord op George Floyd. En ik dacht: wat ben ik aan het doen? Het kan toch niet waar zijn dat dit in de wereld gebeurt en ik aan de zijlijn wat vrolijke liedjes sta te maken?’

You know
Malik praat met zijn vader, die vertelt dat het juist in de kleine dingen zit, in de blikken die er op je geworpen worden, op het feit dat je als enige om legitimatie gevraagd wordt wanneer je met witte vrienden een gebouw binnenloopt. Malik praat met zijn tante, die vertelt dat iedere zwarte ouder op een bepaald moment met zijn of haar kind moet praten over DWB – Driving While Black. Malik praat met zijn oma van 85, die nog met Martin Luther King gemarcheerd heeft. Zij zegt: ‘Wat er deze laatste jaren gebeurt is moeilijk voor me. Want ik heb het al eens meegemaakt, you know.’
En Malik schrijft de eerste zinnen van een heel andere tekst:
‘Woulda never thought one day I’d write this kinda song,
so far I never felt the need to speak this type of thoughts,
but the latest days have made me fear the ride we’re on.’

Time for wonder
Dat wordt de song Faith (2020), maar Malik laat het hier niet bij. Hij zegt: ‘Muziek schrijven is voor mij een vorm van zelftherapie,’ zegt hij, en hij kan niet meer terug naar zinnetjes die doen alsof er niks aan de hand is. Hij begint aan het grote project Time for wonder, een song waarvan de sleutelzinnen zijn:
‘I’m tired of hoping things will change – it’s time for wonder.’

Rockstars, invloed één
Terug naar Rockstars. In zijn Eurovisiesong horen we twee grote invloeden. Allereerst: de Amerikaanse band Twenty One Pilots. Malik: ‘Ik schreef mijn eerste liedje op mijn vijftiende nadat ik hun Car radio had gehoord. De ik-persoon vertelt daarin dat zijn autoradio gestolen is en dat hij nu steeds zijn zorgen hoort rondgaan in zijn hoofd. Net in die tijd was ik mijn head phones kwijt, en ik moest elke dag een enorm stuk naar school fietsen en dan begonnen ook mijn gedachten te malen. Door de tekst van Car radio begreep ik: ik ben niet alleen, er zijn anderen die hetzelfde meemaken als ik. Ik dacht: ik zou ook dat effect op mensen willen hebben.’

Rockstars, invloed twee
Maliks vader werd in Detroit geboren aan de 9 mile. Waar doet dat aan denken? Aan de straat ernaast, de 8 mile, die we kennen van de film met rapper Eminem. Malik is groot, groot fan. Zijn allermooiste droom is dan ook dat Eminem ooit een feature op een van zijn songs wil doen.
Wie Rockstars beluistert, en dan vooral het gerapte middendeel, herkent de invloed van Eminem meteen – het langzaam steeds dieper graven, het langzaam steeds persoonlijker en wanhopiger worden.

Tekst
De tekst van Rockstars gaat dus, zoals we aan het begin van dit artikel schreven, over het terugvinden van de good old days in het nu.
Malik quote de zin uit The Office letterlijk:
‘Ik wou dat er een manier was om te weten dat je in de good old days bent voordat ze er niet meer zijn.’
En in de rap wordt het hem bijna teveel:
‘Ik wou dat ik gewoon terug kon naar hoe ik was,
ik wou dat het me nog altijd geen reet uitmaakte hoe ik overkom,
ik wou dat ik mezelf nooit verdwaald had zien raken,
verdwaald in alle gedachten,
in gepieker over van alles,
ik ben er zo uitgeput van,
ik zit gevangen in mijn twijfels en mijn tekortkomingen,
en ik zet ze allemaal op een rijtje,
kan iemand me tegenhouden,
ik sta op het punt van vallen,
ja, ik val, ik val –
kan iemand op de pauzeknop drukken?’

Na de pauzeknop
‘Ik wil op het podium zo dicht mogelijk bij mezelf blijven,’ zei Malik in de dagen voor de finale in Turijn. En: ‘Rockstars is de meest persoonlijke song die ik ooit heb geschreven, hij is heel kwetsbaar, ik heb het idee dat veel mensen nu voelen wat ik voel, en misschien kan de song iemand steun bieden, net zoals Car radio dat destijds deed voor mij. Door ze te laten voelen dat ze niet de enige zijn.’
Daarmee is Rockstars het tot nu toe meest beluisterde voorbeeld van Maliks nieuwe manier van teksten schrijven, die van na zijn pauzeknop in 2020 en 2021: geen ego-verheerlijking meer, maar eerlijk en rauw – en daardoor opener voor iedereen.

Bron: o.a. deze documentaire over Malik.