O, schiet op, ga zitten, zet het geluid harder, aai de hond, voer de parkiet – het Eurovisie Songfestival twintigachttien begint.

Let op, de volgende alinea moet je overslaan (alternatief: lees hem in Verstappentempo aan je medekijkers voor en vraag daarna of iemand nog iets drinken wil).

Dit is de drieënzestigste editie van het festival, er doen vanavond zesentwintig landen mee, nadat er deze week zeventien andere afvielen, het is Neêrlands negenenvijftigste deelname, we hebben vier keer gewonnen – corrybrokken57teddyscholten59lennykuhr69teach-in75 – en we zijn de laatste zes jaar lekker bezig: vijf van de zes keer gekwalificeerd voor de finale, en Waylon moet straks als drieëntwintigste, dat is een gunstigste plek, de laatste tien jaar werden de artiesten die op die plek zongen gemiddeld tiende, en daar zouden we gezien de voorspellingen van de bookmakers over de kansen van Waylon (twintigste) voor moeten tekenen maar sla dit allemaal over het gaat om de muziek.

Overgeslagen? Mooi zo, want: het gaat dus om de muziek. En om de kleine, minimini-details die je in zo’n bonte buitelarij weleens kunnen ontgaan. Eurostory zette ze op een rij in deze Twinkelgids: een minuut-tot-minuutlijst met kleinigheidjes die hier een daar een beetje sprankeling aan de avond geven.

21:00
Tune
Het Eurovisiedeuntje klinkt, in een heel korte versie. Zing het tata-ënd mee, in jezelf, buiten jezelf, blaf het als je verkouden bent desnoods de kamer in, en bedenk: deze Eurovisietune is eigenlijk de prelude van het Te Deum van de zeventiende-eeuwse componist Marc-Antoine Charpentier en, omdat het al in 1954 ingesteld werd als herkenningsmelodie voor Europese uitzendingen, ook het enige lied dat bij alle drieënenzestig songfestivals geklonken heeft. Voel hoe in je buik drie Cypriotische danseresjes alvast hun rek- en strekoefeningen zijn gaan doen.

21:01
Nummer zeven
Waylon vergeleek het festival met de Olympische Spelen, maar om eerlijk te zijn zullen er maar twee referenties aan sport langskomen vanavond. In het introductiefilmpje (na de tikkende lepeltjes en het strooien van kaneel op een pastel de nata) zit de eerste. De beroemdste Portugees van dit moment is nergens te bekennen tijdens Eurovisie, behalve nu even: zijn naam boven het getal zeven.

21:02
Fado
De Portugese omroep sandwitcht de zesentwintig liedjes tussen allerlei grote nationale namen, die stuk voor stuk muziek zullen laten horen die totaal anders is dan wat de deelnemers brengen. We beginnen traditioneel, met fado-grootheden Ana Moura en Mariza, maar o, hoe subtiel is het wanneer Ana Moura van de brug af wordt begeleid: laat je blik van haar arm naar de arm van de jongen glijden en dan naar zijn kapsel – hier verbindt zich oud en modern.

21:10
Vlaggenparade
Een voor een worden de artiesten naar voren geroepen, ze lopen achter hun vlag aan, maar: wat doe je als je in beeld wordt gebracht? Lief lachen of gemeen lachen? Een grimas of een grijns? Het meest opvallend:

21:12
Iew
het vlindergebaar van Albanië en het baardkrabben van Denemarken (er schijnen wc-bacteriën in baarden te zitten, iew).

21:16
Deur
Het eerste introfilmpje begint. De artiesten zijn maanden en weken geleden al naar ergens in Portugal gereisd om daar uit een deur te stappen. Voorvoelden ze toen al hoe dit hun leven zou gaan beheersen? Zoek in de blik van de eerste artiest, Mélovin uit Oekraïne, en bedenk of je er lol, beheersing, behoedzaamheid of angst in ontdekt.

21:17
Oekraïne: doodskist
Mélovin brengt huiveringwekkende openingsminuten: hij ligt in een doodskist. Vooral het oprijzen is mooi gedaan. Maar intussen dien je hier een geur bij te bedenken. De hobby’s van Mélovin zijn namelijk ‘chemie en parfums’. Ongetwijfeld draagt hij op dit moment zijn eigen geur, naar eigen zeggen ‘een mix van chocola, amber, aardbei, gember en sterke zwarte koffie – voor mensen met zelfvertrouwen die het niet erg vinden om aandacht te trekken met hun geur’. De naam van dit parfum? Black gas. Echt waar.

21:21
Spanje: duet
Het koppel uit Spanje, Amaia en Alfred, is ook in het echte leven een stel. Ze bezingen hun liefde, in de zaal gaan mobiellichtjes aan, en deze twee allerliefste Spanjaarden laten zien hoe je samen op een Eurovisiepodium moet staan om herinneringen te verzamelen voor alle jaren die nog gaan komen: tijdens het liedje zijn er steeds blikken en knikjes naar elkaar. Dat is het mooiste aan deze bijdrage – het gaat hen niet om ons, het is iets van hen twee.

21:25
Slovenië: verrassing
Op 21:27 hebben de Slovenen een verrassing waarvan we alleen al door hier te schrijven dat het een verrassing is de verrassing weggenomen hebben, sorry. Verder: de zangeres heeft haar liedje in tien minuten geschreven (‘Wat? Mag ik dat niet zeggen?’ riep ze tijdens een persconferentie. ‘Ik ben ook mijn haarkleur zat, maar ja, dat kan ik nu natuurlijk ook niet meer veranderen!’)

21:29
Litouwen: kuiltjes
Ieva zit en fluisterzingt, luister maar gewoon naar haar lieflijke liedje. Eventueel kun je nog naar die intrigerende kuiltjes in haar wangen kijken. Ze zijn langwerpig.

21:33
Oostenrijk: pianoles
Meteen aan het begin kun je aan het lichtvlekje in de ogen van de zanger zien hoe hoog de lampen in de Altice Arena hangen – hóóg! En talking about height: om 21:35 laat Cesar heel even zien hoe je je armen moet houden als het toetsenbord van je piano veel en veel te hoog voor je is.

21:37
Estland: haartjes
Elina Nechayeva had externe sponsors nodig om deze projectiejurk te kunnen aanschaffen. Maar wat we wilden zeggen: het licht staat zo afgesteld dat je de haartjes op haar schouder kunt tellen! Üks, kaks, kolm, neli, viis, kuus, seitse (= Ests).

21:41
Noorwegen: WK
Alexander Rybak is de bekendste deelnemer. Hij won al in 2009 met Fairytale en probeert het opnieuw, net als zestien ex-winnaars dat voor hem deden. Alexander was wat schor deze week, maar zijn That’s how you write a song werd over het algemeen als heel aanstekelijk ervaren. Anyway, Noorwegen doet niet mee aan het WK Voetbal dit jaar, maar dat vindt Rybak jammer op 21:42.

21:45
Portugal: bestek
We weten het favoriete restaurantje van zangeres Cláudia Pascoal! Dit is het adres: Italian Republic, Avenida Duque de Ávila 40D, Lisboa. Geweldig eten, ook volgens Eurostory.

21:52
Verenigd Koninkrijk: familie
Zangeres SuRie heeft misschien niet het meest moderne liedje, maar ze brengt het wel overtuigend. En een mooi structuurelementje in haar lied is het aanspreken van haar familie. Puzzeltje: in welke volgorde zingt SuRie ze toe?

  1. Brother, sister, father, mother
  2. Sister, brother, father, mother
  3. Sister, mother, father, brother
  4. Mother, father, sister, brother

21:56
Servië: fluitspeler
De groep uit Servië wordt begeleid door een fluitspeler op leeftijd. Wat jullie niet zien is dat hij na zijn eigen bijdrage, tijdens de snelle gedeeltes van het lied, als een malle staat te swingen. Helaas kunnen we dat dus echt niet tonen. Gebruik je fantasie.

22:00
Duitsland: foto’s
Kanshebber Michael Schulte schetst een tijd die voorbij is, namelijk de dagen waarin zijn vader nog leefde. In het indringende artwork op de achtergrond zien we na de eerste minuut een aantal oude familiefoto’s. Op de allereerste staat een jongetje aan de hand van zijn vader naar een hondje te kijken. Het hondje staart terug, maar het staat heel ver weg. Het is een spannend beeld. Het lied is een spannend lied. En we zeiden het al: een grote kanshebber.

22:04
Albanie: bewijs
Eugent Bushpepa uit Albanië is misschien wel de beste zanger van het festival. Het bewijs daarvan is bijvoorbeeld te horen om 22:07.

22:08
Frankrijk: zin
Ook dit zijn grote favorieten, Madame Monsieur uit Frankrijk, die deze week onze Eurostory Award kregen voor de zin die ze twee keer zingen: Je suis tous ces enfants que la mer a pris: je vivrai cent mille ans.

22:12
Tsjechië: hashtag
Een van de leukste woorden uit alle teksten van deze avond komt van de Tsjech Mikolas Josef. Hij moffelzingt het een paar keer, dus wie het verstaat is knap. Maar het gaat om het woord ‘couplegoals queen’. De ex, over wie het liedje gaat, postte vlak nadat het uit was met Mikolas allerlei foto’s op Instagram met een nieuwe jongen, en gebruikte daar pesterig de hashtag ‘couplegoals’ bij. In dit lied neemt Mikolas wraak. Echtgebeurd dus. Het woord zit net ná ‘honeybunny’ en net vóór ‘wop-ba-belu-bop’.

22:16
Denemarken: baard
Dit wordt een beetje vreemde twinkelgids-entry. Maar: deze zanger is eigenlijk geen man, deze man is een kat. Sinds die gedachte in ons hoofd schoot kunnen we niets anders meer bedenken dan dat zijn lange jas maar voor één ding dient: om zijn staart te verbergen.

22:20
Australië: uithaal
Niet altijd ging het zingen van Jessica Mauboy goed, deze week. Ook vanavond is 22:22 heel spannend: redt ze de uithaal?

22:27
Finland: omroep
Tijdens de Monsters van Saara Alto gebeurt er van alles. Grof geschetst beweegt zich dit lied tussen een rad en een vrije val, en dat alles in Thunderbirdjasjes. Maar het gebeurt wel allemaal onder het toeziend oog van het logo van een Nederlandse omroep. Zien jullie welk? Sluikreclame.

22:31
Bulgarije: comeback
Het onderliggende verhaal van het Bulgaarse Bones is dat van zangeres Zhana. Na een enorm succes, een drugsverslaving, het kwijtraken van haar huis en het gedwongen slapen in haar auto staat dit optreden in het kader van haar wederopstanding. Lees er hier over.

22:35
Moldavië: luikjes
Voor dit optreden moet je gewoon gaan zitten. Het is Theater van de Lach, het is een vrolijk blijspel. Wat vooral – ook na zes keer kijken – een raadsel is: hoe komen ze met twee dames aan zes paar vrouwenbenen?

22:40
Zweden: Travolta
Slick & cool. De twintigjarige Benjamin Ingrosso heeft een favoriete muziekfilm: Saturday Night Fever. Hij stopte een paar verwijzinkjes in dit optreden, want, kijk, al meteen aan het begin: de iconische houding van John Travolta, op de dansvloer, been gebogen, vinger in de lucht. Maar het leukst zijn de ongecontroleerde en niet-gechoreografeerde sprongen die Benjamin na het lied maakt, uit pure blijdschap. Dan is hij een stuk minder slick & cool, en een stuk meer zichzelf.

22:44
Hongarije: haar
De Hongaren schreeuwen het uit. In een lied dat ‘Dag zomer’ heet gaat het over het verwerken van verdriet, en de jonge zanger zei deze week: ‘Schreeuwen is mijn manier van emoties uiten.’ Vandaar, op 22:46, het rennen op blote voeten, het voorover gebogen staan en het aan zijn haren trekken.

22:48
Israël: van alles
Ja, zeg, lees even onze kleine encyclopedie. Het allerkleinste detail dat er te weten valt over deze act is misschien dat het nogal wat zegt met welk pootje zo’n Japans gelukskatje zwaait. Met rechts betekent: veel geluk. Met links: veel klanten. Misschien – afhankelijk van het resultaat vanavond – heeft zangeres Netta de verkeerde katjes laten inkopen?

22:52
Nederland: munt
Waylon! Hij scheurt en rockt en stoomt en zingt als een outlaw op een landweg, met boven zijn hoofd: strakblauwe hemel en een tevreden mood. Twee weken lang maakte hij indruk met zijn stem en die zal heus vanavond ook weer oké zijn. Hij heeft in elk geval de namen van zijn grote countryhelden op zijn gitaar laten zetten en er – je kunt het zien – is ook een zilveren dollar ingelegd, uit het geboortejaar van Elvis Presley. Daarboven staat – hopelijk kun je het in een van de shots zien, in handschrift: Billy the Kid – een van de échte outlaws uit het einde van de Amerikaanse burgeroorlog. Alles vormt één krachtig verhaal om Waylon heen. Samen met zijn dansers (aan wie hij heeft gezegd: ‘Breed smilen mannen, vanavond genieten we vooral, we geníéten!’) legt hij er in deze uitvoering nog eens vijfentwintig procent bovenop. Dat vertelde hij ons vanmiddag, dus: daar gaat ‘ie, met zijn Jagger Swagger en zijn scarred up knuckles.

22:56
Ierland: boys
Together is een triest liedje. Het gaat over een geliefde die beloftes verbrak. Maar troostrijk is wat er om 22:57 gebeurt: de twee jongens die de brug af komen lopen en aan een van de allerontroerendste dansjes van dit festival beginnen. Het is bovendien niet eens ondenkbaar dat er voor zanger Ryan en de jongens Kevin en Alan nog meer troost in zit – als hun dans die van een winnaar blijkt te zijn.

23:00
Cyprus: klikje
De act van de als nummer één getipte Eleni staat in het kader van vuur, maar zo begint het niet. Nee, o nee, de eerste acht seconden is de achtergrond blauw van de kou. Maar dan: een minuscuul klikje, Eleni werpt haar krullen naar achteren, en tsjoefff, we zitten in het vuur. Daar komen we ook niet meer uit, tot aan Eleni’s nahijgen na drie minuten. Man, o man zeg: hhhghhh, hhhh.

23:04
Italie: pacifistische bommen
Het laatste lied komt van Italië. Het is een song met een politieke tekst, die de zangers deze week mooi hebben toegelicht. Veel zinnen worden in vertaling geprojecteerd, zoals bijvoorbeeld de boze zin waar deze week vaak apart applaus voor was. Die hoor je op 23:06: ‘Pacifistische bommen bestaan niet!’.

23:09
Stemmen
Het zingen is gedaan. Nu begint het stemmen. Toe maar. Iedereen in Europa mag dat twintig keer doen. In feite hoef je dus alleen maar te bedenken wat je de zes slechtste liedjes vindt en dan te sms’en voor de rest. Handig toch?

23:37
Salvador
Eindelijk, na allerlei intervalact-gedoe eindigen we, voor de puntentelling, met het hoogtepunt van de avond: de terugkeer van Salvador Sobral! De winnaar van vorig jaar treedt voor het eerst weer op na een halfjaar van ziekte en het herstel van een harttransplantatie. Hij ziet er goed uit, zijn haar is lang, hij is wat breder in het gezicht. Hij zingt een nieuw liedje, Mano a mano,

en dan, om
23:41
samen met de Braziliaanse superster Caetano Veloso, enkel begeleid door de piano, zijn Amar pelos dois.
Mooier dan dit wordt het niet – behalve, natuurlijk, als Waylon wint.
Veel plezier bij de puntentelling.
En voor daarna: tot volgend jaar!