Vanavond is het zover: de finale van het Eurovisie Songfestival 2016 vindt plaats. De Zweedse omroep heeft een van de mooiste en ook een van de grappigste eindshows ooit in elkaar gezet. Er zijn zoveel bijzondere, half-verborgen details dat de argeloze kijker – denken wij – behoefte heeft aan een kijkgids. Eurostory zag de generale repetitie en noteerde van minuut tot minuut welke kleine, twinkelende details je niet mag missen. Her en der geven we ook wat achtergrondinformatie. Dus: hou deze lijst bij de hand, leg hem naast je op de bank en kijk mee. We garanderen dat je met onze Twinkelgids meer ziet dan je ziet. Veel plezier!

21:00
Tada tadada tadaaaaaaaaaaada
Het begint! Oké, de Eurovisietune is eigenlijk de prelude van het Te Deum van de zeventiende-eeuwse componist Marc-Antoine Charpentier en, omdat het al in 1954 ingesteld werd als herkenningsmelodie voor Europese uitzendingen, het enige lied dat bij alle eenenzestig songfestivals geklonken heeft, maar daar gaat het niet over. Het gaat over de eerste twinkeling van de avond: het harpje in je buik.

21:02
Opkomst artiesten
Kijk hoe Douwe Bob glimlacht. Achter die mondbeweging ligt a) plezier b) wow c) spanning, maar vooral ook d) spijt – want hij weet het, hij beseft het hier: na vanavond is dat wat hij eerder deze week de ‘best experience of my life’ noemde onherroepelijk voorbij.

21:09
Presentatoren
De geweldige Petra Mede en de geweldige Måns Zelmerlöw loodsen ons met zelfspot door de avond. Daar volgen nog vele voorbeelden van. Maar check nu alvast de eerste grap van de avond (over koolhydraten) en de eerste serieuze opmerking (‘Tonight we set aside a;; the differences we might have’). Dat is wat de Zweedse omroep zeer bewust heeft geprobeerd, deze week: het festival te relativeren en in te bedden in de maatschappelijke werkelijkheid, die van een Europa dat onder druk staat. Er waren conferenties over de rol van Eurovisie in de samenleving en er was een intervalact waarin dansers die vluchtelingen uitbeeldden letterlijk in de armen van het publiek stapten.

21:11
Postcards
Kijk naar het prachtige artwork van de introductiefilmpje, de ‘postcards’. Lees eventueel ons stuk hierover.

21:13
België (1)
Laura Tesoro loopt, samen met haar vrienden, aanstekelijk-zelfbewust het festival binnen. Let op: de sjaaltjes die ze al in de eerste seconden laten vallen zijn in de kleuren van de Belgische vlag. Een visitekaartje van zijde.

21:15
België (2)
Hoe het allerallerlaatste gebaar van Laura’s choreografie net ná de laatste tel valt. Wij dekken de muziek met dans toe, zegt ze daarmee, wie is hier de baas, wij zijn de baas.

21:18
Tsjechië
De Tsechische zangeres staat op een zichzelf steeds verleggend tangrammozaïek. Gevaarlijke driehoekjes zijn het, een veld van valkuiltjes. Maar op driekwart van het lied zingt de zangeres ze weg. Let op dat moment. Het lied heet ‘I stand’ en nu, nu kan ze een paar passen doen. Zakt ze weg? Nee. Stap. Nog een stap. Nog een stap.

21:20
Nederland (1)
Douwe Bob. We zagen hem zichzelf optrekken aan een boom, we zagen hem poolen in zijn eigen bar, we zagen hem het hoofd van zijn paard strelen, en nu, nu knijpt hij zijn ogen een beetje dicht. Naar ons. Naar kijkers in Qazax in het oosten van Azerbeidzjan en naar kijkers in Djupivogur, in het oosten van IJsland. Stel je dat even voor: hij kijkt naar jou, maar ook naar hen. Tweehonderdmiljoen kijkers denken op hetzelfde moment: lief, dat toeknijpen. Ze denken het nu. Het strekt zich over de helft van de wereld uit, right now: een Douwe-Bob-vertederingsweb.

21:22
Nederland (2)
Hoor hoe al net voor de tien seconden stilte in Douwe Bobs lied het gejuich in de arena aanzwelt. En zie hoe hij gelukkig straalt. Tijdens de generale repetitie lipte hij ‘I love you’ in de camera en daarna, aan het eind van het lied, veranderde hij zelfs zijn tekst. ‘Slow down brother’ werd ‘Slow down sister’, en hij zong als eindzin: ‘Come together now’ – wat het thema van het festival is. Check of hij dat vanavond ook doet. Officieel mag het niet, zo’n tekstwissel, maar Douwe Bob is Douwe Bob.

21:26
Vuur
De eerste pyrotechniek van de avond. Daarna hangt er de hele avond een schroeilucht in de hal. Denk die erbij.

21:28
Hongarije
Tijdens de eerste twintig seconden zijn ze er heel, heel levendig: twee twinkelende sterretjes in de ogen van zanger Freddie. Zie je ze? Rechts, links, net boven zijn ongebruikelijk lange onderwimpers? O, ze zijn alweer weg. Wil je ze terugzien? Wacht op het einde van het lied.

21:34
Italië
Zangeres Francesca staat op een lelieblad en dat lelieblad drijft op een vijvertje. Dat zie je nu, daar hoeven wij je niet op te wijzen. Ze zingt ‘in questo universo’ en dat is deze songsetting ook: een eigen universumpje. Maar waar je echt op moet letten is het witte visje. Je ziet het maar heel even. Het schiet twee keer door het water. Let op nou. Ja! Dáár!

21:36
Israël
Dit kun je niet zien: de Israëlische fans in de zaal. Er gebeurt dit jaar, anders dan bij de fans van de overige landen, iets bijzonders met ze. Ze staan in het publiek en de boodschap van deze intens zingende Hovi Star raakt ze meer dan wij kunnen begrijpen. You are made of stars. In een land van religie, onmogelijkheid, vijandschap lijkt het of ze tijdens dit nummer collectief getroost worden. Nee, je kunt het niet zien, maar ze staan nu, op dit moment, blauwwitte vlaggen om hun hoofd, blauwwitte vlaggetjes op hun wangen, met hun ogen dicht.

21:44
Zweden
Het voltallige publiek is nu gaan staan (dat gebeurt tijdens geen enkel ander lied). Maar kijk, tijdens de begin-close-up, vooral goed naar het gezicht van deze zeventienjarige zanger. Hij heet Frans. En kijk naar de prachtige moedervlekjes net onder zijn onderlip, links, en een stukje daaronder, op zijn kin. Het lijkt alsof ze per ongeluk zijn mond uit zijn gelekt.

21:54
Frankrijk
Kijk waar zanger Amir op het eind van zijn lied staat. Op de maan, namelijk. Met zijn voeten in een kratermond. Het zou degene kunnen zijn die Copernicus heet. Of Tycho. Ja, waarschijnlijk is het Tycho.

22:03
Australië
Favoriete Dami Im uit Australië wordt tijdens het lied omringd door hologramman. Heel even zien we ook wat hoofden om haar heen. Dat zijn geen bekende mensen, of haar vrienden, maar random gezichten: het linkt naar een van de eerste zinnen uit haar lied, ‘Baby, you’re not here, I’m trying to feel your love through Facetime.’ Vandaar ook het swipen dat ze van tijd tot tijd doet.

22:09
Cyprus
Tijdens dit lied: subliminal messages. Er flitsen namelijk wolven voorbij, maar je kunt ze slechts in een fractie van een seconde waarnemen. Hint: ze zijn in zwart-wit.

22:17
Litouwen
TJOEP! (Op driekwart van het lied, let op, hij doet er zijn jasje voor uit.)

22:25
Rusland
Hij valt. Hij kantelt. Hij ligt op zijn rug en zingt door. En dan kantelt het beeld. En Sergey krijgt een onderlichaam van vuur. En hij stuurt een zon naar een vrouw die hem in haar handen vangt. En de zon in haar hand brandt op tot een vlammetje. Er zijn teveel details in deze act om hier te vermelden.

22:28
Spanje
De zangeres valt! Maar het feit dat we hier dit al aangeven maakt al duidelijk dat het gepland is. Ze zingt er dan ook meteen na: ‘No need to be afraid.’

22:34
Letland
Justs, de zanger, geeft alles. Zijn lied is sterk en hij brengt het sterk. Bewijs: waar de andere artiesten na hun lied meteen ‘Thank you Europe!’ roepen hoor je van Justs een van de mooiste uittro’s: hh hh hh hh hh hh hh hh hh hh hh hh.

22:36
Oekraïne
Zangeres Jamala zingt over de deportatie van de Krim-Tataren in 1944. We schreven er al over: hier. Halverwege het lied hoor je de zin waarmee ze onze Eurostory Award voor beste tekstregel van het festival won: ‘You think you are gods, but everyone dies.’ Vlak voor de uitreiking daarvan vertelde ze ons hoe moeilijk het was om in dit festival van gejuich en vrolijkheid een lied te zingen met een heel serieuze, persoonlijke inhoud. Haar overgrootmoeder komt erin voor, die met vijf kleine kinderen moest vluchten en een van hen kwijtraakte. ‘Ik moet mijn emoties tonen tijdens mijn optreden, maar ik mag er niet door overmand worden,’ zei ze. Zangeres Jamala is, aan het eind van deze twee weken Stockholm, behoorlijk uitgeput. Dat zie je vanavond. Het maakt haar inzending nog bewonderenswaardiger.

22:46
Georgië
De inventieve, sterke instrumentale bridge in dit lied is de langste van alle inzendingen. En daarmee het omgekeerde van de tien seconden van Douwe Bob. The battle of the volumeknoppen.

22:49
Oostenrijk
Kijk hoe klaprozen groeien: Zoë lift ze uit de grond.

22:54
Verenigd Koninkrijk
Het leukst aan deze inzending zijn de blikken van de jongens na het lied, en hun bro-hug. Mocht Eurovisie boventiteld worden dan zou er nu in beeld verschijnen: ‘We did it!’ en ‘That was fun!’

22:56
Armenië
Geestig: in het allerlaatste lied zit een heuse take-off.

23:04
De eerste recap
Nu begint het lange einddeel van de uitzending: het stemmen, de interval-acts, de spanning, de puntentelling (die dit jaar compleet veranderd is, maar dat leggen de presentatoren uit). Een lief detail gisteravond was de reactie van de Zweedse jonge zanger nadat een fragment van zijn liedje voorbijkwam. Hij zit in de green room, hij ziet zichzelf en slaat zijn handen voor zijn ogen. Check even of hij dat vanavond weer doet.

23:09
Justin
We zien de ongelooflijke intervalactartiest de green room binnen komen rennen: Justin Timberlake. Het is behoorlijk smashing dat de Zweedse omroep hem heeft kunnen strikken. Er is dit jaar een duidelijk streven om groter en groter te worden. Er zal volgend jaar een Asiavision Songcontest zijn, en behalve China kijkt nu ook de USA live mee. De vraag is: is die wens om globaler te gaan ook wederzijds? Luister wat Justin Timberlake antwoordt op de vraag of hij Eurovisie überhaupt kent.

23:30
Eurovisielied
Droste-effect: de presentatoren zingen in een hilarisch cliché-Eurovisielied over hoe cliché-Eurovisieliedjes de laatste jaren gebracht zijn. We zien zelfs wat oude bekenden terug. Hierna volgt nog veel meer, maar de Twinkelgids sluiten we hiermee af. Dank voor het meelezen, dank voor het meekijken. En: leve het witte visje.