Kon ik de tijd maar terugdraaien… Wie heeft dat niet ooit wel eens gedacht? In de rubriek Met de oren van nu proberen we precies dat: doen alsof het weer die ene dag is, dat ene Songfestival. Wie zou er nu winnen? Heeft de toenmalige winnaar de tand des tijds overleefd? Vandaag: terug naar 1978. Lees, luister, en laat je stem achter in de poll onderaan de pagina!

Het was drie jaar na de overwinning van Ding-a-dong. De afgelopen twee edities had Nederland langzaam de top-tien verlaten, maar hopelijk zou dit jaar alles anders worden: zo keerden Dick Bakker en Eddy Ouwens – betrokken bij de winst van Teach In in 1975 – terug als tekstschrijvers achter een van de deelnemende acts: Harmony.

En ja, zij wonnen, dat geven we alvast weg. Dat doen we bij monde van schrijfster Mensje van Keulen. In Neerslag van een huwelijk, haar dagboeken van de jaren 1977 tot 1979, schrijft ze over de tweeëntwintigste februari 1978:

Gelukkig doet die kleine tv het. Het nationale songfestival. Het wekt geen verwondering dat het liedje ‘t Is o.k.’ wint. Het liedje dat de aardigste melodie had (iets met boem boem) werd laatste. […]  Het huis blijft koud. Mijn voeten blijven ijs. Ik heb de kruik met meer warm water gevuld en tussen de dekens gelegd.

Achter de schermen

De NOS had aan een aantal platenmaatschappijen gevraagd om liedjes en artiesten aan te dragen. Dat werden vier acts, met allemaal twee nummers. Een jury van oud-deelnemers (Teddy Scholten, Greetje Kauffeld, Conny Vandenbosch, Lenny Kuhr, Maggie MacNeal, Getty Kaspers, Sandra Reemer en Heddy Lester en een landelijke jury beoordeelden de acht liedjes.

‘Ik noem ze Harmony’
Producent en tekstschrijver Eddy Ouwens had zich na de winst van Ding-a-dong in 1975 (mede door hem geschreven) twee jaar niet beziggehouden met het Songfestival, maar werd door John de Mol gevraagd om een act te leveren voor de voorronde van 1978. In zijn autobiografie, Van hitmiljonair tot schuldsanering (2017) vertelt hij over de lichte tegenzin waarmee hij aan de slag ging: ‘Ik heb helemaal geen tijd, maar als De Mol aanhoudt herinner ik me een liedje dat ik eerder schreef: Give the world peace and harmony. Ik zoek en vind drie mensen voor een gelegenheidsformatie, ik noem ze Harmony en […] bel Dick Kooiman, die me al vaker uit de brand heeft geholpen met een liedtekst. Dankzij Dick en medetekstschrijver Toon Gispen is alles op tijd klaar voor de opname. Op het Nationaal Songfestival wint ’t is Ok afgetekend. [In Parijs] voel ik geen enkele druk. […] Nog een keer winnen zou geweldig zijn, maar Harmony is een gelegenheidsgroep. Er lonkt geen toekomst, het liedje had ik toevallig nog liggen, alles is meegenomen eigenlijk. De groep is toch zwaar teleurgesteld als ze als dertiende eindigen. Mij doet het niks, ik heb het druk genoeg.’

‘Dit rolde eruit’
In Dick Bakker. Achter de schermen van de muziek (2017) blikt dirigent en componist Bakker ook terug op dat jaar. Hij schreef Rosamunde voor Barry Duncan. ‘Moeten we het echt over dat liedje hebben? Een verschrikkelijke smartlap. Will [Luikinga] had me gevraagd een liedje voor die jongen te schrijven. Net als bij Toen kwam jij (Rita Hovink, 1977) was ik maar gewoon aan de slag gegaan zonder vooropgezet plan – en dit rolde eruit. Toen ik de demo liet horen aan Willem van Kooten, riep hij onmiddellijk dat het een hit in Duitsland zou worden. De lage stem van Barry Duncan paste feitelijk totaal niet bij dit nummer. Het liedje was ongeschikt voor het Songfestival, de zanger ook.’

Daarnaast vroeg Eddy Ouwens hem om het tweede nummer voor Harmony te schrijven: Bim bam bom. ‘Ook een liedje dat ik het liefst zou vergeten. Vreselijk, zo truttig ook – veel truttiger dan wat Eddy en ik in die jaren verder hebben gemaakt.’

Hoezo ‘verdwenen’?

Dat het Nationaal Songfestival van 1978 bijzonder was, bleek pas later. Vaak is het Songfestival een springplank voor artiesten, het startschot van een muzikale carrière, maar in dit geval… leek het voor vrijwel iedere deelnemer de finish te zijn. Het Songfestival van 1978 bracht geen enkele artiest voort die in de jaren daarna nog muzikaal succes had.

Harmony mocht met ’t is Ok naar het Eurovisiesongfestival in Parijs, maar eindigde daar vrij roemloos op de dertiende plaats. In de top-40 kwam de song niet verder dan plek 29, en na enkele weken was hij voorgoed verdwenen. Rond de groep bleef het daarna stil.

Voor Barry Duncan kwam er geen doorbraak, en bekend in Duitsland werd hij ook niet. Na het Songfestival ging hij door met optreden in clubs en cafés, speelde gedurende dertig jaar in maar liefst negen verschillende bands. Daarnaast verdiepte hij zich in spirituele muziek en nam een aantal cd’s met mantra’s op. De laatste jaren treedt hij met de rock&rollband The Sixties Generation op tijdens feesten, conferenties en festivals.

The Internationals brachten na het Songfestival hun nummer Boem boem in het Engels uit. Boom boom werd geen succes, het haalde de top-40 niet. Daarna werd het stil. De drie zussen Crooks deden nog wat achtergrondzang bij verschillende Haagse en Leidse artiesten, maar daar lijkt het bij te zijn gebleven.

Van de vier songfestivalkandidaten van 1978 bleef zangeres Kimm nog het langst zichtbaar in de Nederlandse popmuziek. Na het Songfestival bracht ze een album uit: Gimme a break, geproduceerd door haar man Tom Salisbury. De plaat werd positief ontvangen, maar leverde geen hits op. Tussendoor schreven Kimm en Tom nog wel het nummer Danny please voor het debuutalbum van de Dolly Dots, en maakte Kimm deel uit van het achtergrondkoor van Anita Meyer. Er volgden nog meer singles, Tom en Kimm vormden vanaf 1981 samen het duo Bridge en vertrokken naar de Verenigde Staten. Ondanks Kimms latere terugkeer naar Nederland bleef het daarbij.

Twee generaties reageren

Oké, de tijd is teruggedraaid, we mogen opnieuw een winnaar kiezen. We vroegen drie jongeren van nu, én hun ouders, die de jongeren van toen waren: wie is nu je favoriet? Vinden de generaties elkaar in een oude of nieuwe winnaar?

Ilse van der Velden (1996) & Corette van de Ven (moeder van Ilse)

Ilse: Salvador Sobrals Amar pelos dois leerde me het verschil tussen ‘gedateerd’ en ‘tijdloos’, en dat het in geen geval beledigende termen zijn. In de selectie van 1978 zitten een aantal nummers die, hoewel ze anno 2019 niet meer door een radio-DJ gedraaid zouden worden, nog steeds welkom zijn in mijn playlist. Vooral de liedjes van Barry Duncan en Harmony liggen lekker in het gehoor. Als ik terug in de tijd kon, zou ik, net als de jury toentertijd, ook voor Harmony’s ’t is Ok gekozen hebben. Tekstueel voelt het wat ouwelijk aan – een beetje alsof het nummer tijdens Woodstock verwekt is door een stel hippies –  maar het instrumentaal is aanstekelijk en de combinatie van mannen- en vrouwenstemmen geeft een warme draai aan het liedje. Of ik ’t is Ok terug zou willen zien op het huidige Songfestival? Ik vrees dat er daarvoor een aantal synthesizers ontbreken. ‘Gedateerd’ is voor mij geen probleem, maar ik heb het vermoeden dat de stemmers daar anders over denken. Hoe dan ook, het nummer mag er zijn, zowel in 1978 als in 2019!

Corette: ‘Negentienachtenzeventig. Ik was elf en in mijn herinnering was dit een memorabel jaar. Ik zag Rob Rensenbrink in Argentinië de paal raken, werd voor het eerst bewust geconfronteerd met de dood en woonde met mijn klas van de lagere school de opnames bij van Stuif Es In. En natuurlijk was er het Eurovisie Songfestival, de enige tv-uitzending die mijn moeder elk jaar per se wilde zien. De liefde voor muziek heb ik niet van huis uit meegekregen maar de liefde voor dit evenement wel. Bij het horen van de eerste klanken van `t is Ok van Harmony wist ik meteen om welk lied het ging en kon ik een groot deel van de tekst moeiteloos meezingen. Alleen hoorde ik nu niet de woorden die ik destijds dacht te horen. Ik heb altijd gedacht dat de drukte van het alledaagse leven bezongen werd en dat je soms geen zin had in andere mensen, maar dat dat niet erg was. Ik was dus zeer verbaasd toen ik me realiseerde dat die woorden helemaal niet in het lied voorkomen en de strekking heel anders was. Ondanks dat vind ik het nog steeds een leuk lied, `t is nog steeds OK.’

Lars Koning (1993) en Anja Koning (1961, moeder van Lars)

Lars: ‘Mijn favoriet is Dit is mijn dag vandaag van Kimm. Er zit een ontkenning in de tekst. ‘Ik sta alweer langzaam op, maar mijn sterrenbeeld zegt dat ik gelukkig ben, dus ik ben gelukkig.’ Dat is ongeveer wat ze zingt, en ik vind het interessant. Ze is een eenling, maar ze wordt geruggesteund door een groot orkest, wat haar bijdrage (muzikaal gezien) naar een hoger plan tilt. Naar mijn idee heeft ze de concurrentie lichtjes weggevaagd. Ze doet geen ingestudeerde dansjes omdat het moet, ze draagt gewoon een nummer voor. Ze heeft Barbra Streisand en Stevie Wonder als inspiratiebronnen, wordt in de intro van haar andere nummer gezegd. Ik vind het jammer dat ze niet gewonnen heeft. De video heeft één comment: ‘Wat zou er geworden zijn van Kimm?’ Daaronder is alles wit en leeg. Dit maakt mij ergens wel ongerust.’

Anja: ‘Het nummer Jaimie van Kimm vind ik het beste. De muziek is goed en swingend. De tekst vind ik niet zo best. Ik denk dat het beter had geklonken als ze het in het Engels had gezongen, maar de muziek is goed. Het tweede nummer van Kimm, Dit is mijn dag vandaag, vind ik qua tekst wel goed maar qua muziek weer minder, en ik ga toch voor de muziek. Ik vind presentator Willem Duys wel weer heel leuk om terug te zien, en de show met het live orkest vind ik ook wel aardig. Ik heb altijd wel naar het Songfestival gekeken, maar ik kan mij hier niets meer van herinneren. Maar ja, het is ook al veertig jaar geleden. Ik was toen zeventien. Kimm moet nu zestig zijn.’

Levi Prikken (1995) & Freya Vaes (1967, moeder van Levi)

Levi: ‘De winnaar voor mij van die avond is in overeenstemming met die van Nederland in 1978, Harmony met ’t is Ok. Wat voor mij de doorslag geeft voor dit nummer is dat het vrij catchy is. Het is misschien niet zo pakkend en upbeat als de muziek van tegenwoordig, maar voor 1978 is dit as-good-as-it-gets qua catchiness, in my opinion. Deze positiviteit wordt natuurlijk ook ondersteund door de geruststellende woorden ‘’t is Ok’ in combinatie met de blije meeschuddende hoofden en knieën van Harmony, waar geen eind aan lijkt te komen. Ik gok dat deze positieve boodschap door het charismatisch trio ook wel als doorslaggevend telde voor de jury die avond. Het is in ieder geval een nummer dat je twee keer luistert en dat meteen in je hoofd blijft zitten. Een goede eigenschap voor een songfestivalnummer.’

Freya: ‘Bim bam bom heeft een paar elementen die voor mij bij een songfestivalliedje hóren. Het is vrolijk, je kan snel meezingen, en het heeft de typische stem, toon en uitspraak van de zeventiger jaren. En het onschuldige hoor je erin. Het is lief en meegaand, echt wel representatief voor de tijdgeest van toen. Het zou nu wel, eerlijk gezegd, eerder in de categorie kinderliedjes vallen, denk ik, haha.  Het is opgewekt en heeft een positief geluid, wat ik bij een songfestival toch eigenlijk wil horen. Komt dat dan omdat de meeste nummers die ik me herinner uit mijn jeugd komen, toen ik het Songfestival liggend keek op de hoogpolige vloerbedekking bij mijn oom en tante, samen met mijn nichtje Annemiek? Dat waren nummers als Ding-a-dong (1975) en Save Your Kisses For Me (1976, écht een kermisnummer voor bij de rups). En voor mij is hét symbool voor het songfestival het Engelse Bucks Fizz met Making Your Mind Up! (1981). Vrolijk, kleurig, de verrassing van die rokjes die eraf gingen! Dát blijft voor mij typisch Songfestival.’

En nu jij!

Goed, met de oren van nu hebben we je alle verdwenen artiesten en liedjes van 1978 opnieuw laten beleven. Blijft er nog één vraag over: wat zeggen jouw oren van nu? Wij willen het graag weten, dus luister de liedjes nog eens, en bepaal jouw winnaar van 1978. Stemmen!