Oef, wat is er veel te vertellen over Pasha Parfeni, de zanger die Moldavië – opnieuw! – vertegenwoordigt op het Eurovisie Songfestival van 2023 in Liverpool. Wij maakten een selectie voor je: de tien dingen die je moet weten om Pasha’s nummer Soarele şi Luna goed te kunnen begrijpen.
Het lied (een sprookje…),
de tekst (…over kosmische liefde…)
én de act (…met hoorns en fluiten!). 

1. Yuliana
Dat is Pasha’s vrouw, en zij speelt een centrale rol in zijn muziek, in zijn hele carrière. Ze schrijft, ze componeert, én ze inspireert Pasha – in interviews noemt hij haar zijn muze. Yuliana schreef ook de tekst voor Soarele şi Luna (‘De zon en de maan’), het lied dat Pasha op het podium van Eurovisie 2023 ten gehore brengt.

2. Het verhaal
In het lied bezingt de ik-persoon zijn bruid, die hij voor zich droomt als hij door de dichte bossen loopt, of langs de Dnjestr (de op een na grootste rivier van Oekraïne en de grootste van Moldavië), als het nacht wordt en de maan en de sterren hun liefde verlichten. ‘Ik zong voor haar, ik danste met haar, ik deed alles voor haar, tot ze me eindelijk wilde kussen. Ik beloofde haar een bruiloft onder de sterrenhemel. De zon en de maan dragen onze bruiloftskroon.’

3. Een sprookje
Tijdens Pasha’s optreden is er veel op het podium te zien: trommelaars, vurige kleuren, dansers met geweien op hun hoofd, een fluitspeler gekleed in iets dat oogt als een traditioneel gewaad. Pasha zelf legt Soarele şi luna uit als een liefdesverhaal dat voortkomt uit oude Moldavische sprookjes. ‘Soms, als je de juiste liefde op het juiste moment vindt, lijkt alles in het universum met elkaar samen te vallen,’ aldus Pasha. ‘De held van mijn verhaal vertelt over zijn liefde, maar spreekt met evenveel liefde over moeder natuur, over de bomen en de rivier, over de zon en de maan. Dat is niet meer gewone, maar kosmische liefde.’

4. Hoorns…
Maar wat betekenen die visuele elementen op het podium nou precies? De hoorns bijvoorbeeld? ‘Die vraag heb ik al heel veel gekregen,’ vertelt Pasha. ‘In de Moldavische folklore kennen we ‘Muma Pădurii’ (‘Moeder van het bos’), zij beschermt de natuur en de dieren. Op het podium hebben we haar gevisualiseerd als de vrouwen met hoorns – zij beschermen onze liefde, en vooral ook de tóekomst voor die liefde.’ 

5. … en een fluitspeler
En de fluitspeler? Ook die stelt volgens Pasha een personage voor uit de Moldavische mythologie: ‘Statu-Palmă-Barbă-Cot’, een wijs figuur (in de verhalen altijd aangeduid als niet groter dan je onderarm) die de held vooruit helpt met kritische vragen en wijze antwoorden. ‘Ook hij is bedoeld als liefdesbeschermer,’ zegt Pasha. ‘Als geluksbrenger. Ik heb louter liefde en bescherming om mij heen verzameld op het podium.’

6. 2012
Leuk om te lezen allemaal, maar misschien denk je wel vooral: waar kén ik die Pasha ook alweer van? De trouwe Songfestivalkijker weet het misschien al: met het nummer Lăutar haalde dezelfde Pasha in 2012 de elfde plaats in de finale van het Eurovisie Songfestival. Anders dan de titel doet vermoeden, zong hij in het Engels, over een zanger die zijn tekst vergeet, een muzikant die zijn noten niet meer weet, omdat zij, zíj naar hem kijkt en lacht. De titel is moeilijk te vertalen, ‘Violist’ komt nog het dichtstbij, ‘lăutari’ zijn heel specifieke muzikanten uit de Roemeense en Moldavische geschiedenis – en daarmee heb je natuurlijk wel weer een raakvlak met Pasha’s Moldavische sprookje op het Songfestival van 2023.

(Pasha is trouwens niet de enige van de ‘klas van 2012’ die dit jaar terugkeert. Een paar weken vóór het Songfestival, bij een van de ‘pre-party’s’, had hij al een bijzondere hereniging met… Loreen! Waar Pasha elfde eindigde in de finale van 2012, weten we natuurlijk allemaal wat Loreen deed.)

7. … en 2013!
En een jaar later was hij er nóg een keer, op dat Eurovisiepodium. De Moldavische inzending van 2013, O mie (‘Duizend’) werd weliswaar gezongen door Aliona Moon (het jaar ervóór nog Pasha’s achtergrondzangeres), maar wie zit daar achter de piano? Pasha was een van de schrijvers van O mie. De andere schrijver? Yuliana, zijn vrouw! Samen schreven ze over een verloren liefde. ‘Duizend zonsondergangen verdronken in de zee […] De zon en de regen maken samen duizend kleuren, maar het enige dat wij zien, zijn de wolken.’

8. En 2009, 2010, 2011…
Ja, want Pasha ádemt Eurovisie. Geheel in de lijn der verwachting volgde hij, als kind van een pianodocente en een gitarist, verschillende muzikale opleidingen. In 2008 stond hij als leadzanger aan de start van de band SunStroke Project. Hij schreef en componeerde No crime, het nummer waarmee ze in 2009 derde werden tijdens de Moldavische Eurovisievoorronde. Ze haalden het Songfestival dus niet, en Pasha stapte nog datzelfde jaar weer uit de band. Solo deed hij in 2010 weer een gooi, maar hij eindigde tweede – nipt achter, jawel, SunStroke Project! Gelukkig voor Pasha was het, na nog eens een mislukte poging in 2011, daarna wél raak.

9. En 2015, 2020, en, en, en…
Maar wie denkt dat Pasha, na zijn deelnames in 2012 en 2013, wel even klaar was met het Songfestival: nou, niet dus. In 2015 schreef hij een nummer voor de groep DoReDoS, dat het Songfestival niet haalde (maar drie jaar later wél)! In 2020 probeerde hij het zelf nog een keer, maar haalde hij het weer net niet. 

10. En heel veel één’en…
In 2023 is het dan eindelijk raak, en staat Pasha Parfeni weer voor Moldavië op het Eurovisie Songfestival. Elf jaar na zijn elfde plek in Baku. Hij eindigde op één bij de Moldavische jury, op één bij het Moldavische publiek. Dat zijn een hoop één’en bij elkaar – de tijd zal leren of dat een voorspelling was voor de uiteindelijke Eurovisie-uitslag.

 

Foto: TRM / Eurovision.tv