Ruslana. Oekraïne 2004.
GreenJolly. Oekraïne 2005.
Tussen deze twee Eurovisie-optredens gebeurt er iets. Een oranje deken spreidt zich in het najaar over Kyiv, en Ruslana en GreenJolly zijn beiden ter plaatse. De Oranje Revolutie wordt de ontmoetingsplaats van twee Eurovisie-acts, de plaats waar de baton wordt doorgegeven. Want het hiphop-duo GreenJolly brengt een strijdlied; een lied dat op alle hoeken van de straten gezongen zal worden.

Studenten
Eind september 2004. Kyiv. Bijna verkiezingstijd. Een ketting van mensen vormt zich rondom de muren van de Mohyla Universiteitscampus, de enige universiteit waar de studenten hun mening mogen uiten. De politie heeft al geprobeerd om de campus binnen te vallen (niet gelukt), en nu vormen de studenten deze ketting. Ze staan hand in hand. Ze zijn pro-Yushchenko en anti-Yanukovych. Ze roepen:
Razom nas bahato, nas ne podolati!
Razom nas bahato, nas ne podolati!

GreenJolly
22 november 2004. Ivano-Frankivsk Oblast (West-Oekraïne). De eerste revolutiedag is aan de gang, en Roman Kalyn en Roman Kostyuk (samen GreenJolly) lopen mee. Aanleiding voor de opstand: de winst van Yanukovych. Oneerlijk, vinden ze hier. Ze zijn boos.

Boos
Boos op de zittende president, die stemmen manipuleerde, in het voordeel van Yanukovych.
Boos op diezelfde president, die in 2000 een Oekraïense journalist liet gijzelen en vermoorden.
Boos op zijn poging om presidentskandidaat Yushchenko uit de weg te ruimen door hem te vergiftigen.
Boos op de greep die de staat heeft op de nationale economie, helemaal volgens de Stalinistische traditie.
Boos op de dominantie van Rusland, dat nog steeds Oekraïne aan het touw heeft.
Sommige van deze zaken zijn geruchten, maar over alle zaken wordt geschreeuwd:
Razom nas bahato, nas ne podolati!
Razom nas bahato, nas ne podolati!

Strijdlied
Kalyn stapt even uit de protestmars. Vijftien minuten duurt het om deze slogan op een ritme en een melodie te zetten. Hij deelt zijn vondst met Kostyuk, en ze nemen het meteen mee naar het plaatselijke plein. Het slaat aan, en in no time springen de jongens in de trein om het live te delen met de andere steden in West-Oekraïne waar Yushchenko-aanhangers op de been zijn. Ze reizen en ze reizen, en het duurt niet lang, of het lied wordt ook gezongen in Kyiv.

Ruslana
In Kyiv helpt op dat moment Ruslana mee om een geluid te creëren; een groot geluid uit een grote mensenmassa, met als doel Yushchenko’s nederlaag ongeldig te verklaren.
Een oranje zee van mensen verzamelt zich op het Onafhankelijkheidsplein. Mensen jong en oud, student-aan en student-af. Ze zingen:
Razom nas bahato, nas ne podolati!
Razom nas bahato, nas ne podolati!

Revolutie vs. Kuchma
Het leger is neutraal; de staat heeft alleen de politie, en de kansen om de revolutie te stoppen slinken met de dag: honderdduizend demonstranten op dag één; een half miljoen demonstranten op dag vier; een miljoen tegen het einde van november. Tuurlijk, de politie kan best een stuk of duizend onruststokers gevangen zetten. Maar één miljoen?
Razom nas bahato, nas ne podolati!
Razom nas bahato, nas ne podolati!

Aanpassing
Yushchenko wordt uiteindelijk de president van Oekraïne, en GreenJolly wordt gevraagd om deel te nemen aan het Eurovisie Songfestival. Dat willen ze. Ze krijgen een wildcard voor de nationale finale, en winnen die.
Het vergt wel een kleine aanpassing in de tekst.
Het origineel…
Yushchenko (tak), Yushchenko (tak)
nash prezydent (tak, tak)
‘Yushchenko (ja), Yushchenko (ja)
onze president (ja, ja)’
… wordt veranderd in:
Virimo (tak), mozhemo (tak)
Znayu peremozhemo (tak, tak)
‘Wij vertrouwen (ja), wij kunnen (ja)
Ik weet dat we winnen (ja, ja)’

Sportpaleis
21 mei 2005. We verplaatsen ons van het Onafhankelijkheidsplein naar het Sportpaleis, van de revolutie naar Eurovisie; een wandeling van 1400 meter. Eerst de Khreschatykstraat aflopen, en dan een stukje afbuigen richting de Lesi Ukrainky Boulevard. Daar krijgt het strijdlied nu het internationale podium dat het verdient.
De Oekraïners komen met velen. Het gejuich begint direct bij de eerste hoge sonar-achtige tonen waarmee het lied begint, en houdt pas op als de postcard van Duitsland al bezig is. Een laatste viering van een belangrijk wapenfeit.

Eenzame strijd
Maar Europa zingt niet mee,
en zet GreenJolly met een schamele dertig punten op een gedeelde negentiende plek, gelijk met de Zweedse ode aan Las Vegas.
Hè?! Wat?! Hoe kan dat?
Is het westelijke deel van Europa misschien niet klaar voor Oostblok-hiphop? Is het kitsch? Gimmicky? Oogt het oranje shirt van de drummer te Hollands? ‘Tja, Oekraïne’, lijkt Europa bijna te willen zeggen, ‘jullie strijd is niet de onze.’

Lees hier onze vorige Eurovisievondsten:
Mahmood – Eternantena
Monique Melsen – Pomme pomme pomme
zalagasper – Box
Blanche – Empire
Korni Grupa – Moija generacija
Filipe Sambado – Gerbera amarela do sul
Madcon – Glow
The Starlings – My town
Loïc Nottet – Mr/Mme