De winnaar is bekend, de winnaar is gekroond. Maar waarom vinden we het zo superbe dat juist deze zanger won, dit lied, dit land? Hier: zeven redenen.

ÉÉN: VERLIEZER WORDT WINNAAR

Portugal is een van de oudste Eurovisielanden. Het songfestival ontstond in 1956 en Portugal debuteerde acht jaar later, in 1964. Maar: van alle landen die in de jaren vijftig of zestig aanhaakten, was Portugal tot aan dit jaar het enige dat nooit nummer één werd.
Of nummer twee.
Of nummer drie.
Of nummer vier.
Of nummer vijf.
Het beste resultaat ooit was één keer een zesde plek, in 1996.
En toen kwamen, bij de negenveertigste poging, de Sobrals.

TWEE: IDIOMA PORTUGUÊS

In die negenenveertig jaar aan deelnames zong Portugal altijd – ik herhaal: altijd – in het Portugees. Waar vrijwel alle landen na het vrijlaten van de taalregel zwichtten voor het Engels, bleef Portugal hardnekkig vasthouden aan de eigen landstaal. Een taal die in de rest van Europa niet verstaan wordt.
Dat is alsof je negenenveertig keer een verhaal vertelt aan luisteraars die enkel je mond zien bewegen.

Maar dit jaar maakte dat niet uit. Door de expressieve manier van zingen, door het precieze plaatsen van elke zin en elk woord, door de podiumaankleding die minimaal mogelijk was gehouden werd, begrepen we het toch.
Dat is alsof je negenenveertig keer naar een verhaal geluisterd hebt en plotseling zie je niet meer enkel een mond bewegen, maar je verstaat wat je verteld wordt.

DRIE: DE EIGENZINNIGHEID EN DE OVERTUIGING

Dit zei Salvador Sobral na zijn overwinning: ‘We live in a world of disposable music. Fast food music without any content, and I think this could be a victory for music that means something. With people that make music that actually means something. Music is not fireworks. Music is feeling. So let’s try to change this and bring music back.’

Dat klinkt misschien wat aanmatigend, maar het komt voort uit een werkelijke overtuiging, die hij, eerder in de week, ook al zo formuleerde: ‘We’re on a mission to bring different music to this contest. It’s the theme, man. Celebrate diversity. We should celebrate musical diversity too!’

Voor het Eurovisie Songfestival kunnen zijn pleidooi, zijn winst, maar veel meer nog zijn lied en zijn optreden, een sterke inhoudelijke groei gaan betekenen. Net als vorig jaar kozen de jury’s en het publiek dus voor een serieuze bijdrage en vooral voor een overtuigde manier van het overdragen van de inhoud. Dat is hoopvol, want de genezing van Eurovisie is weliswaar al een tijdje gaande, maar hier is toch wel een flinke gezondheidsinjectie toegediend.

VIER: OOK DE PORTUGESE OMROEP WON

Niet alleen Salvador Sobral heeft gewonnen, maar ook Daniel Deusdado. Wie? Deusdado was de baas van de Portugese voorselectie – dat heet daar Festival da Canção. Dit jaar veranderde hij de selectiemethode. Hij vroeg – en dat is opmerkelijk – de uitgenodigde componisten om ‘géén typisch songfestivalliedje’ te schrijven. O, hoe heeft ook hij gelijk gehad. Lees meer hierover in het artikel dat je hiernaast uitgelicht ziet.

VIJF: DE RELATIVERING

Bij al die ernst en al dat gepleidooi is er contragewicht nodig. En gelukkig, als er iemand is die het gejuich relativeert, dan is het Salvador Sobral wel. Dit is wat hij vlak na zijn overwinning zei: ‘I feel great, but this is ephemeral. In a month time no one remembers this.’

En nog eerder werd hem gevraagd naar wat de mensen in Portugal van zijn liedje vonden, en toen zei hij dat hij veel reacties had gekregen. ‘Sommige mensen zeiden me dat ze moesten huilen. Anderen zeiden dat ze eindelijk na vijf jaar weer konden slapen.’

ZES: SSSSST

Maar toch, dat lied. Wie in de festivalzaal aanwezig was zag zowel in de halve finale als in de finale hetzelfde gebeuren: hoe Sobral de stilte tevoorschijn trok. Tijdens de laatste seconden voor de eerste noten was hij, keer op keer, druk bezig zijn broek op te hijsen. Aan zijn kontzak hing zijn te zware zendertje. Maar daarna sloot hij zijn ogen, opende ze weer en richtte zich op het gevoel uit zijn liedje. En het publiek, dat nog een beetje aan het praten en dansen was, verspreidde opeens, heel kort, een gebiedend ssssssssssst. Daarna vormde het zichzelf, in een snelle tel, om tot één groot horend oor. En als met een pincet zo nauwkeurig begon Sobral er zijn woorden in neer te leggen.

ZEVEN: LUÍSA

Amor pelos dois werd geschreven door Luísa, de zus van Salvador. Zij is eigenlijk de beroemde van de twee. Hoewel ze allebei als tieners aan Idols meededen en daar enige faam vergaarden, bouwde Luísa haar carrière veel sneller uit dan Salvador. Zij maakte al vier albums, Salvador nog maar één.
De schaal van de roem slaat nu natuurlijk uit in de richting van de broer, maar de zus is even geweldig. Niet alleen als componiste, maar ook als artiest.

Luister daarom even naar dit prachtige liedje van Luísa, en kijk vooral ook naar en ontroerende, simpele clip.

BONUSREDEN: SALVADOR KOMT NAAR NEDERLAND!

Nou ja, of dat echt zo is, en wanneer, blijft voorlopig nog onzeker, maar dit zei hij tijdens de songfestivalweek op de vraag of hij wilde winnen:
‘Nee, ik wil dat de mensen iets voelen als ze het lied horen, dat is alles. Natuurlijk, als we winnen zal ik blij zijn, daar ga ik niet hypocriet over doen, maar het gaat om het overbrengen van de boodschap van de melodie, die van de tekst, die van de muziek. En verder hoop ik dat mijn nieuwe fans een manier weten te vinden om mij in hun land te laten zingen.’

Goed, we weten dus wat ons te doen staat.