Vanavond is het zover: de finale van het Eurovisie Songfestival 2017 vindt plaats. Het zal bont zijn, het zal veel zijn. De staging – hoe een act eruit ziet – wordt steeds geavanceerder, en dus zijn er zoveel bijzondere, half-verborgen details dat de argeloze kijker – denken wij – behoefte heeft aan een gids. Eurostory zag de generale repetitie en noteerde van minuut tot minuut welke kleine, twinkelende details je niet mag missen. Her en der geven we ook wat achtergrondinformatie. Dus: hou deze lijst bij de hand, leg hem naast je op de bank en kijk mee. We garanderen dat je met onze Twinkelgids meer ziet dan je ziet. Veel plezier!

20:45
Voorbereiding
Terwijl je chips klaarzet, nog even de tafel afruimt (je hebt laat gegeten), terwijl je nog even googelt hoeveel landen er vanavond eigenlijk aantreden (26) en of San Marino er nog in zit (nee), is de zaal in Kyiv volgelopen. Het podium is nog leeg, op een dj na die elke dag dezelfde songfestivalhits aan elkaar mixt. In de hal worden door vrijwilligers vlaggetjes uitgedeeld (‘één per persoon’, sputteren ze af en toe). En een groepje jonge Deense fans – in skelettenshirt en met skelettenschmink – staat gracieus toe dat er foto’s van hen genomen worden.

20:48 – 21:00
Floormanager Henric
De legendarische Zweedse floormanager Henric (hij is van adel en heet Von Zweigbergk, no kidding, we schreven hier over hem) vertelt ons nog even hoe we ons gedragen moeten (bij welk nummer het lichtje van onze mobiel aan mag, of hoe het dansje van Moldavië gaat), maar dan de Eurovisietune – en hé, die Deense skelettenjongens beginnen nu in miniatuurversie in onze buik te dansen.

21:00
Kralen
In het introductiefilmpje zie je (opletten, het is meteen al) hoe een traditionele Oekraïense kraal wordt gemaakt en aan zijn stuiterende reis begint tot in de zaal. Die ‘beads’ vormen het logo en zullen we de hele avond terugzien.

21:03
Vlaggenparade
We zijn in de zaal en de artiesten beginnen aan de parade. Achter elke artiest verschijnt de vlag en versplintert hij ook weer meteen – zie de foto boven dit artikel.

21:05
Uitersten
De meisjes van OG3NE schrijden gracieus, maar kijk eens naar het contrast tussen de opkomst van Portugees Salvador (hij steekt nog net zijn handen niet in zijn zakken) en die van de Kroaat Jacques, die zich toont alsof hij Caligula is. Tussen deze twee benaderingen beweegt het festival zich vanavond.

21:11
Let the contest…
begin!

21:14
Israël
Elke keer als zanger Imri ‘breaking into pieces’ zegt, spat zijn foto – die op de videowand achter hem getoond wordt – dramatisch uiteen. Maar let in dit discoliedje vooral op het sneaky hoorbaar etnische element in het arrangement. Steek rond 21:14 je hand op naar degenen die met je meekijken en roep: ‘Let op het etno-toetertje!’ – en hoor het dan ook. Bal voor je verder danst heel even je vuist.

21:16
Polen
Tijdens het lied van Polen worden allerlei dieren op de videowand geprojecteerd (de song gaat over alles wat opgejaagd wordt, mens én dier), maar kijk vooral bij het introductiefilmpje, helemaal aan het begin, naar dat allerkleinste hondje. Dat loopje!

21:20
Wit-Rusland
Dit is het concept van de act van deze heel vrolijke Wit-Russen: ze staan op een bootje en varen door de wereld. De Wit-Russische tekst luidt dan ook: ‘Zoveel dagen, zoveel liefdesafspraakjes, nieuwe beelden en nieuwe steden… Die hele ketting aan gebeurtenissen laten we ook weer achter ons, maar we bewaren het in ons hart en lopen weer verder.’ En kijk even naar de gitaar van Artem, de jongen: die is beplakt… met kant.

21:26
Oostenrijk
Al tijdens het introfilmpje, als hij klaar moet gaan staan, is Nathan het publiek aan het aanvuren. Vrolijker dan deze jongen zullen we de artiesten vanavond niet zien. Zijn liedje heet Running on air, en precies dat wordt door zijn act uitgebeeld, maar dat zie je pas in de laatste secondes: dan stapt hij OP EEN WOLK. Nou ja, er is razendsnel een tafeltje neergezet, waaromheen rook geblazen wordt. Maar toch – mis het niet (dat Nathan als Hermes vleugeltjes aan zijn schoenen draagt had je natuurlijk al gezien).

21:28
Armenië
In dit authentieke lied dien je vooral de natuurelementen niet te missen, ze gaan heel snel. Let op: om 21:29 een heel kort aardbevinkje, en om 21:30 twee keer: bliksem. Het lied bevrijdt zichzelf overigens aan het einde mooi, in de vorm van een paarse vogel die het publiek in vliegt.

21:32
Nederland
We spraken met de zusjes Vol over het verhaal dat de aanleiding was voor hun lied: de ziekte van hun moeder. Zo’n kwetsbaar gegeven leent zich natuurlijk voor een oversentimentele act, maar dat is heel smaakvol vermeden. De beelden die het verhaal illustreren zijn subtiel. Naast de ‘engel’ op de vloer, vinden wij vooral dit mooi: de handen die elkaar los moeten laten (in het begin  van het lied), maar transformeren naar handen die elkaar juist vast blijven houden (aan het eind van het lied).

21:36
Schakelaartje
Kijk, die linker presentator kan zijn smile aan- en uitzetten. Tjoep! Aan. Zwap. Uit.

21:37
Moldavië
De achtergondzangeressen, die als bruidsmeisjes verkleed zijn, hebben wel een heel bijzondere microfoon. Wat denk je dat ze aan het eind van het lied daarmee zullen doen? Het is een bruiloftsritueel. Hint: we hebben nog niks kunnen vangen.

21:40
Hongarije
Heel mooi aan deze bijdrage is de blik van de zanger. Die nuanceert zijn stevige pose. Joci Pápai lijkt namelijk bijzonder stoer, maar zie dan hoe hij kijkt. Kwetsbaar. Getekend.

21:44
Italië
Favoriet Francesco Gabbani speelt alle rollen in zijn introductiefilmpje, maar opdracht aan jou: geniet vooral (naast van het lied) van het prachtige artwork op de videomuur. Het lied, dat satirisch vertelt over de moderne westerse man, wordt geïllustreerd met beelden waar invloeden van de kunst van Picasso als Matisse in te ontwaren zijn. Toch is het allerleukste een heel, heel kleine beweging van de hoofd van Gabbani naar het hoofd van de aap, op ongeveer 21:46, simultaan, liefdevol: even is er contact tussen mensaap en aapmens.

21:48
Denemarken
Dit zien jullie niet, maar het gebeurt wel: de Deense skeletjongens jubelen om zangeres Anja en zangeres Anja zwaait – net voor ze begint – even naar ze. Resultaat: zie gifje aan het begin van deze gids.

21:52
Portugal
De deze week opgekomen superfavoriet, Salvador Sobral, hijst net voor hij begint zijn broek op (dat doet hij al de hele week, het zendertje in zijn achterzak is zwaar). En dan brengt hij, met zijn brede handen en expressieve gezicht iedereen tot stilte. Letterlijk: in de zaal die tot hiertoe vooral kookte en danste zegt nu iedereen sssssssst. Ssssst tegen wie nog niet doorheeft dat hier het hart van de avond gaat plaatsvinden: een liedje waarbij Sobral elke nuance in tekst en melodie met vreedzame precisie in ons gemoed weet te plaatsen. Even niks zeggen dus, daar thuis. Gewoon stil zijn en luisteren.

21:58
Azerbeidzjan
Op de man met het paardenhoofd hoeven we je niet te wijzen, natuurlijk. Maar wat je nog niet weet is dat de zangeres een krijtje in haar hand heeft. Daarmee schrijft ze iets op de muur achter haar. Bij sommige repetities deze week was het niet goed te lezen, maar dit staat er: THORNS. Omdat in haar song deze tekst voorkomt: ‘I’m into daydreams, amazed by thorn jeans.’

22:01
Kroatië
Dit lied bedoelt je te verwarren. De vraag is: zijn er twee zangers of is het er één? Op de videowand zien we Jacques Houdek dubbel, op het podium niet. Toch? Maar daar staat hij wel met afwisselend zijn kopstem en zijn operastem te zingen! In duet met zichzelf dus – en dat probeert de regie nog eens te benadrukken. Verder gebeurt er na het doormidden breken van het lied (op 22:04) zoveel dat in deze act vrijwel alle details verborgen blijven.

22:06
Australië
Isaiah staat op een draaischijf annex loopband. Hij stapt daarom soms aan zijn eigen foto voorbij. Hij is, net als de Kroaat, levensgroot aanwezig op de videowand, maar, in tegenstelling tot de Kroaat, kijkt Isaiah bijna… nederig?

22:14
Griekenland
De Griekse act heeft als thema: water. Niet te missen is (aan het eind) het prachtige beeld van zangeres Demy die vanuit de oceaan omhoog zwemt naar de oppervlakte, maar wel te missen is, misschien, het spatten van de dansers, halverwege de act. Ze slaan met hun handen plat op de grond en pas dan begrijpen we dat ze al die tijd in een bak water hebben staan dansen. Aan het eind, als het introductiefilmpje van Spanje al wordt gestart, mogen ze dan ook niet zomaar weglopen: eerst worden er, om het podium droog te houden, handdoeken neergelegd om hun voeten op neer te zetten.

22:17
Spanje
De Spanjaarden huurden Hans Pannecoucke in, de regisseur die met Douwe Bob werkte, met Trijntje Oosterhuis en vooral met The Common Linnets. Hij geeft ook hier zijn visitekaartje af: net als Waylon en Ilse staan de twee gitaristen een tijdje tegenover elkaar (om 22:19). Sowieso draait de show net zoveel om die twee gitaarjongens als om de zanger.

22:20
Noorwegen
In het introductiefilmpje moet je even op de jongen in de hoodie met de witte koordjes letten. Dat is JOWST zelf, de bedenker van dit project. Aleksander, de zanger, wordt dan meestal ook aangeduid met ft. (featuring) voor zijn naam. Toch staat JOWST zelf ook op het podium. Daar is hij, even later, met dat masker met lichtjes. Denk daar die witte koordjes onder.

22:25
Een oude bekende!
We zien de presentator van vorig jaar weer terug. Ga hier voor zitten, want dit filmpje is het grappigste dat je de hele avond voorgeschoteld krijgt. Even zijn we weer terug in het zichzelf op de hak nemende festival dat Zweden twaalf maanden terug organiseerde. The power of the dramatic pose.

22:32
Verenigd Koninkrijk
Zangeres Lucie Jones staat in een spiegelende schep waaruit goudstof opspat. Haar voordracht is een van de meest gemeende van de avond, kijk maar eens hoe ze ’this madness’ uitspreekt: ze verafschuwt die madness echt.

22:33
Cyprus
Dit wordt een spel met lijnen en hoeken. Mooi wel, omdat het zo in contrast staat tot dat enorme ronde en blozende: Hovigs wangen, lach, gezicht.

22:38
Roemenië
Dit kun je niet zien, maar in afwachting van dit spuitende en bruisende jodellied aait de zangeres het kanon. Aait? Kanon? Ja, echt. Zó uiteenlopend en zo kermisbont wordt het.

22:41
Duitsland
Zangeres Levina begint liggend te zingen, maar waar zijn de Deense skeletjongens toch gebleven? Die zijn naar de zijkant van de zaal gerend, waar een gangetje is dat de artiesten heel even moeten oversteken op weg naar de green room. Ze wachten er op de Cypriotische zanger. Daar is hij. High five. Knuffel.

22:46
Oekraïne
De rockband die aantreedt voor het gastland krijgt joelend applaus, maar let vooral op de allereerste twee woorden. Die vormen samen de titel van een bekend songfestivallied. Uit Nederland.

22:51
België
Blanche is sereen. En in die sereniteit is ze behoorlijk soeverein. Haar is een minieme choreografie toebedeeld, maar het is een choreografie die werkt: de mooiste handgebaren van het festival zijn die van België, helemaal aan het begin van City Lights (het steeds wat hoger optillen van de vingerknippende armen) en aan het eind, wanneer ze het lied manueel stopzet. Daartussenin: een flinke kanshebber.

22:55
Zweden
Robin Bengtsson is de enige Eurovisie-artiest die zijn act achter het podium begint. Maar verder: let op het slick & modern voguen, of nee, let maar op de hele act. Die is namelijk één grote stijlreclame. De übertreffende trap van cool.

23:01
Bulgarije
Nog zo’n enorme kanshebber. Samen met de mannen uit Italië en Portugal zou ook deze jonge artiest de winnaar kunnen worden. Kristian is de jongste Eurovisiedeelnemer van vandaag, en tevens de enige en eerste die in ons huidige millennium geboren is. Een strakke act ook, waarvan het niet te missen detail is: wat er gebeurt als hij op zijn hart klopt.

23:03
Frankrijk
Songschrijver Nazim Khaled legde aan Eurostory uit dat dit lied, dat een boodschap van hoop wil zijn (eeuwen komen en gaan, dat waarvan je dacht dat het de dood is, is niet meer dan een seizoen – dus kus me, te midden van dit requiem) en hij gaf aan dat het lied weliswaar niet geschreven is vanwege de aanslagen in Parijs, maar dat de afgelopen slechte Franse jaren wel de context zijn van deze bijdrage. Dat benadrukt de videowand: daarop zien we Parijs. En het publiek begrijpt dat: let op het applaus wanneer de Eiffeltoren in beeld komt.

23:08
En verder
En dan begint de rest van de avond. De pauzeacts, het stemmen, de puntentelling. Maar of we nu volgend jaar naar Lissabon, Rome of Sofia gaan: het is Kyiv, ondanks alle organisatorische problemen, dus toch gelukt. En hopelijk ben je het met ons eens dat het festival dit jaar voldoende songs met kwaliteit leverde. En ook dat we ons niet voor onze doordachte OG3NE-bijdrage hoefden te schamen. Of ze nu negende, achttiende of twaalfde worden: het was mooi.
Tot slot aan jullie allen: dankjewel voor het mee-twinkelen vanavond! (Is de chips al op? Volgens ons ligt er achterin de kast nog een zak Wasabinootjes. Kijk, dáár. Dag!)