Luke Black gaat voor Servië naar het Eurovisie Songfestival 2023 met zijn nummer Samo mi se spava (‘Ik wil gewoon slapen’). Een artiest met een duistere naam met een duister lied over één van zijn zwarte periodes – er waren er sowieso twee – in zijn leven. Wat voor periode dat was? Daarvoor moeten we bij het begin beginnen.

Start
Luke Black. Je zult denken: een niet heel typisch Servische naam. En dat klopt. Hij werd geboren als Luka Ivanović in 1992 in Čačak, een stad in centraal-Servië, en hij besteedde al sinds zijn twaalfde zijn vrije tijd aan het schrijven van songteksten. Zijn pseudoniem begon met een sterfgeval, toen Luka vijftien à zestien jaar oud was. De overledene? De Servische muziekindustrie, want het was volgens Luka daar zó droevig mee gesteld dat hij haar doodverklaarde – Luka’s grote voorbeelden waren John Lennon, David Bowie en Lady Gaga en de Servische sound kwam daar totaal niet bij in de buurt. En Luka besloot te rouwen.

Zwart (1)
‘Ik was heel dramatisch als tiener,’ bekent hij in een interview. ‘Mijn moeder maakte zich zorgen.’ Luka stelde namelijk werkelijk een rouwperiode in van veertig dagen, compleet met elke dag zwarte kleding dragen. Maar in die veertig dagen kreeg hij inspiratie voor nieuwe muziek, en als eerbetoon aan de kleur zwart besloot hij toen het pseudoniem Luke Black te gebruiken.

Gevaar
Luke Black hunkerde naar een gevaarlijker en turbulenter leven en verhuisde op zijn tweeëntwintigste naar Belgrado. Hij werd opgemerkt door Zemlja Gruva, een Servisch muziekcollectief waar zangeres Konstrakta (Eurovisie 2022) destijds onderdeel van uitmaakte. Luke bracht, geholpen door Zemlja Gruva, een liedje op single uit (D-generation), werd meteen gelauwerd, kreeg een uitnodiging om naar het kantoortje te komen van Universal Music Belgrade, had nog weinig demo’s op zak maar zong daar alles wat hij had, uit volle borst, uit het hart, en kreeg een platencontract. Hij bracht een eerste (Thorns) en een tweede (Neoslavic) EP uit, en toen…

Zwart (2)
In 2018 stopte hij ineens. Vijf jaar lang trad hij nergens meer op. ‘Ik had een periode waarin ik het vertrouwen in mijn muziek verloor. Niemand verwachtte ook iets van mij, niemand verwachtte dat ik performde, dat ik de coolste persoon ter wereld was en altijd overal met een goede ‘look’ verscheen. Ik at gigantisch veel, speelde videogames en douchte niet.’

Hij klaagde steeds tegen zijn vrienden: ‘Ugh, ik kan niet meer, ik wil gewoon slapen.’ En de coronacrisis kwam en nu klaagden ook zijn vrienden mee: ‘Ugh, ik wil gewoon slapen.’ En ineens schreef hij toen zijn Eurovisielied, samen met producer en goede vriend Majed Kfoury.

Samo mi se spava
‘Ik wil gewoon slapen’ (Servisch: ‘Samo mi se spava’). Dat zinnetje zetten ze op papier. En nog een keer: ‘Ik wil gewoon slapen.’ En ze begonnen de regels ertussen in te vullen. Ze schreven het nummer in 25 minuten.

Ik wil gewoon voor altijd slapen
het is fijner als ik droom
Ik wil eeuwig slapen
terwijl de wereld brandt
Ik wil gewoon mijn ogen sluiten
en er snel een eind aan maken.

De electropop-beat torent als een woedende buitenwereld hoog boven zijn stille klaagzang uit. Zuchtend en vermoeid zingt Luka het, als een kind dat ’s ochtends vroeg – als zijn/haar/hun moeder hem/haar/hen komt wekken, verzucht: ‘Waarom mag ik niet gewoon doorslapen?’
Of als een kind wiens schermtijd is verstreken: ‘Waarom mag ik niet gewoon gamen?’

Gamen
Luke Black identificeert zich als gamer. ‘Ik droeg mijn PlayStation overal met me mee. Als ik twee dagen ergens heenging, moest hij mee.’ Gamen betekent voor hem hetzelfde als slapen, namelijk wegdromen uit een wereld die altijd maar op je af blijft denderen en van alles van je wil. Vooral Fortnite hielp hem daarbij, een online vechtspel met een puntensysteem zó verslavend en een speelveld zó groot en zó mooi, met bossen, rivieren, bergen, dalen, duinen, meren, woestijnen, steden, dorpen… zucht, ideaal om in weg te dromen. Maar laten we nog even teruggaan naar Samo mi se spava.

Hallo?? (1)
In Luke’s stage performance tijdens de Servische voorronde zit ook nog een verwijzing naar een andere videogame. Op een gegeven moment buigt hij zijn rug en hoofd naar achteren, kijkt hij naar het plafond (waar een camera op hem neerkijkt), zwaait wanhopig naar de camera en roept: ‘Hallo??’

The Sims
Mensen die de game The Sims hebben gespeeld, zullen dit gebaar herkennen. The Sims is een game-serie die ooit bedacht is als een parodie op het moderne leven (en de doelloosheid ervan). Ergens in de stad ligt een leeg kavel waar de speler een droomhuis mag bouwen voor de Sim(ulatie)-familie die daar komt te wonen. De Sims hebben hun behoeftes, samengevat in acht balkjes, van honger tot hygiëne tot comfort tot sociaal contact, en het is aan de speler om die balkjes groen te houden, of juist niet! Is er geldnood? Dan typ je gewoon een code in (‘Motherlode’), en je krijgt een som simoleons cadeau.

Hallo?? (2)
De Sims kunnen uit zichzelf bewegen, maar de speler (die boven het huis hangt als een god) beslist uiteindelijk wat de Sims doen. Een Sim kan, als hij/zij een volle blaas heeft, naar de wc rennen wat ’ie wil, maar als de speler de tuin aanklikt en zegt ‘hierheen gaan’, dan kan de Sim fluiten naar dat wc-bezoek. Het enige wat de Sim dan kan doen, bij wijze van protest om deze nutteloze handeling, is naar boven kijken, naar de camera, naar die speler aan de andere kant van het scherm zit, en zwaaien. ‘Hallo??’

Zielsalleen
Het zou zomaar kunnen dat Luke zich tijdens zijn nummer in de live show in Liverpool zal afvragen wat hij zo zielsalleen staat te doen op het grote podium. Hij zegt in een interview dat het nummer heel moeilijk is om te performen. ‘Er komen herinneringen terug, herinneringen aan die nihilistische periode in mijn leven. Ik weet niet wie ik op dat moment op het podium zal zijn. Ik hoop dat ik kan vechten tegen die robot in mijn hoofd die me aan die dingen laat denken.’

Eindbaas
Als Luke Black die gedachten de baas kan, kan hij de hele wereld aan. En dan kan hij, zoals in zijn performance, ook anderen van hun droomwereld loskoppelen.

Foto: VASSO VU / Eurovision.tv