Voor het Eurovisie-jubileum van Griekenland werd een absolute superster bereid gevonden: de 37-jarige Marina Satti zingt ZARI (‘Dobbelstenen’), een ode aan het jonge, ‘echte’ Griekenland. Dat land is net zo complex, veelzijdig en niet-cliché als Marina zelf; die is naast zangeres nog zo veel meer dat het je al snel duizelt. Wil je weten waar haar Eurovisieliedje over gaat? Dan ben je hier goed. Wil je gewoon even duizelen? Dan kan dat hier óók!

1. Marina de pianiste
Haar moeder (Grieks) en vader (Soedanees Arabisch) scheidden toen Marina nog jong was. Het gezin werd samengesteld en complex, Marina groeide weliswaar op op Kreta maar reisde vaak naar Soedan, later ook Egypte, haar vader (die ze jarenlang niet zag) achterna. Haar ouders waren vrijgevochten muziekliefhebbers, Marina groeide op met moderne jazz, Björk en Berlijnse electro. Al snel zagen ze dat hun dochter talent had; ze volgde zanglessen én leerde klassiek pianospelen. Het werd een van de vele instrumenten die een grote rol spelen in haar muziek en in haar leven, samen met traditionele instrumenten uit de Griekse, Arabische en Noord-Afrikaanse culturen. Luister maar naar TUCUTUM, haar laatste hit voordat ze naar het Songfestival ging (Gouden Plaat en topnotering in de Griekse hitlijsten).

2. Marina de jazzcomponiste
Na zang en piano studeerde Marina jazz aan het conservatorium. Eerst in Griekenland, later jazzcompositie aan het prestigieuze Berklee College in Boston. Daar lijkt iets greep te hebben gekregen op haar muziek en levensinstelling: laat de dingen gebeuren, zie wat op je pad komt en doe wat je kunt, oftewel: laat de jazz ontstaan. Niet voor niets heet het liedje dat ze (samen met 7 anderen!) schreef voor Eurovisie, Zari, ‘Dobbelstenen’. Marina zingt: ‘Waar zal de wind ons naartoe brengen? Ik rol als dobbelstenen, ik doe alsof ik je naam kan vergeten en alles om mij heen is alweer anders.’

3. Marina de hitmachine
Laat één ding duidelijk zijn: voor Marina is het Eurovisie Songfestival 2024 in Malmö slechts een van de vele stappen die ze al heeft gezet. Al toen duidelijk werd dat zij Griekenland zou vertegenwoordigen, had haar eerste single Koupes (2016) meer dan 27 miljoen views op YouTube. Ze deed gastoptredens bij grote sterren, haar volgende single Mantissa (2017) bereikte verschillende Europese hitlijsten. Na het uitbrengen van een eerste eigen album én eentje met haar a capella vrouwenkoor (daar zo meteen meer over!) toerde ze maandenlang door half Europa. Oh, en mocht je denken: wat gaat ze na Eurovisie doen? Op tournee natuurlijk! Mocht je deze zomer toevallig in Parijs, Toulouse, Cartagena, Hrvatska, Malmö, Athene, Marseille of Londen zijn, dan kun je haar live zien. Haar Eurovisienummer ZARI is trouwens haar eerste nummer 1-hit en platina plaat in Griekenland.

4. Marina de koordirigent
Die a-capellavrouwenkoren dus. Marina’s voorliefde voor a capella ontstond op Berklee, en Marina voegde er een flinke scheut van haar eigen culturen aan toe. Ze richtte Fonés op, een koor van getalenteerde jonge vrouwen waarmee ze traditionele polyfone zang bracht. Ze traden op door heel Griekenland en daarbuiten. Daarna pakte Marina het nog groter aan: in 2017 ontstond CHORÉS, een koor van niet minder dan 150 vrouwen tussen de 13 en 55, waarmee ze ook weer traditionele koorzang bracht, het liefst op archeologische locaties door Griekenland (zie kader).
Eigenlijk verzamelt Marina altijd, in elke context, sterke en talentvolle jonge vrouwen om zich heen. Kijk maar naar de videoclip van Mantissa of van haar Eurovisie-nummer ZARI. ‘Mensen hebben hun stereotypes over Griekenland,’ zegt ze in een interview rond haar deelname. ‘De mooie eilanden, de zee, de monumenten, de feta. Ik wil het Griekenland van nu laten zien. De urban culture, ja, want dat is waar we in zijn opgegroeid: de stad, met zijn veelheid aan stemmen, met zijn hardheid, zijn echtheid.’

5. Marina de producer
Marina Satti zet zich dus af tegen de clichébeelden van Griekenland, maar in haar muziek, die ze regelmatig ook zelf produceert, brengt ze meer het een en het ander samen. Na het strakke, hiphop-achtige refrein van haar Eurovisie-nummer ZARI volgt opeens een heel hoog gezongen, dramatische uitroep: ‘Al blijf ik altijd alleen, ik zal op je wachten. Ik flakker als een vlam, als een aangestoken lucifer, maar als de ochtend komt, kwijn ik weg; als jij hier niet bent, zal ik alleen sterven’. Je hoort het traditionele Griekse koor dit bijna uitroepen. En die contrasten, de mix van elementen uit traditionele Griekse en Arabische muziek met moderne invloeden uit hiphop en elektronische muziek, zorgen voor Marina’s unieke geluid dat je ook op het Eurovisiepodium zal horen.
‘Stress? Nee, die heb ik niet echt,’ vertelt ze over de weg naar dat optreden toe. ‘Dit is exact wat ik altijd al doe in mijn leven: muziek maken, ideeën samenstellen, bijslijpen, repeteren, en dat dan allemaal nog eens en nog eens. Ik vind dit gewoon een mooi project, ik ben vereerd dat ze me hiervoor hebben gevraagd.’ Eurovisie zien als een project. Dat is nog eens iets anders dan ‘een droom die uitkomt’, ‘een onvergetelijk avontuur’ of andere Eurovisie-clichés. 

6. Marina de architecte
Dacht je dat we er al waren? Nee! Want naast muzikale studies volgde Marina ook nog een tijdje een universitaire opleiding voor architect. Oké, dat maakte ze niet af, maar in veel van haar videoclips komt een enorme voorliefde naar voren voor de rafelranden van het Griekse stadsleven: rauwe straatbeelden, hoogbouw, graffiti, dichtgespijkerde ramen, maar daartussendoor: léven, echt leven. In de videoclip van ZARI staat Marina klaar met een bordje, ‘Eurovision Tour’, en in drie minuten gidst zij ons door Athene… ja, even langs de Akropolis, maar vooral langs driftende pimp-auto’s op parkeerplaatsen en TikTok-dansjes in keukens waar de vlam in de pan is geslagen. En de videoclip van haar vorige grote hit Mantissa (zie kader) is een in één take opgenomen danswandeling tussen precies die contrasten door. Het nummer ging als een raket in de nationale hitlijsten, Griekse media noemden het ‘de zomerhit die een generatie met hoop vervult’.

7. Marina de actrice
Na haar uitstapje in de architectuur gooide Marina het op het acteren. Ze volgde lessen bij een aantal theateropleidingen en speelde uiteindelijk hoofdrollen in een aantal grote theaterproducties in Griekenland. En ze sprak de Griekse stemmen in van verschillende Disney-karakters zoals Moana en Ariel. Natuurlijk, dat kon er ook nog wel bij.

8. Marina de filmmaker
Filmen, draait Marina haar hand ook niet voor om. Vlak na de opnames van haar debuutalbum keerde ze met een filmcrew terug naar het kleine plaatsje Flabouro, waar ze eerder een videoclip had opgenomen. In 2023 kwam de mini-documentaire uit die ze daar maakte. ‘Nu is de cirkel rond, want in deze docu leg ik mijn grootste inspiratie vast: mensen, wat die mensen aan cultuur en traditie met zich meedragen, en wat ze daarvan los hebben moeten laten.’

O ja: Marina heeft ookze een voorliefde voor one shots, video’s waarin niet wordt geknipt of wordt geswitcht van camera. Dat zag je al in de videoclip van Mantissa, en laat het nou juist ook het trucje zijn dat tijdens haar Eurovisie-optreden in Malmö is te zien.

9. Marina de… oké, oké, we houden op
Maar we hadden nog door kunnen gaan. Met Marina de songwriter, Marina de danser, de coverartiest, de talentspotter. Kortom: de vijftigste deelname van Griekenland op het Eurovisie Songfestival 2024 in Malmö wordt groots gevierd, met een zangeres die nog honderd andere dingen kan zijn. Het is maar hoe je de dobbelstenen gooit.

Copyrights foto: Sarah Louise Bennett/EBU